Η θεολογία του πόνου και της συμφοράς – الدنيا دار الابتلاء والفتن

Άχμαντ Μ.Ελντίν – أحمد بن محيي الدين

الحمد لله رب العالمين، وصلى الله وسلم على نبينا محمد وعلى آله وأصحابه أجمعين، أما بعد

Η βασική αρχή της Ισλαμικής θεολογίας, για τον επίγειο κόσμο, είναι ότι λειτουργεί ως τόπος εργασίας και προσπάθειας με μια συγκεκριμένη ημερομηνία λήξεως και παύσης. Εργαζόμαστε για να κερδίσουμε το ενάρετο με πράξεις λατρείας και ορθή πίστη. Η εργασία στον επίγειο κόσμο, επί της ουσίας, στοχεύει στην μετά θάνατον ζωή, την αιώνια. Σε αυτήν, η εργασία θα αξιολογηθεί και θα αντικατασταθεί με την ανταμοιβή για τον ενάρετο η την τιμωρία για τον κακοποιό. Ο Ύψιστος λέει:

مَن كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فِي حَرْثِهِ ۖ وَمَن كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الدُّنْيَا نُؤْتِهِ مِنْهَا وَمَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِن نَّصِيبٍ

«Όποιος επιθυμεί το υπερκόσμιο θέρος (την καλλιέργεια του χωραφιού) της Μέλλουσας Ζωής, θ’ αυξήσουμε σ’ αυτό το θέρος. Κι όποιος επιθυμεί το κοσμικό θέρος  (την καλλιέργεια)  του  επίγειου (χωραφιού), θα του δώσουμε κάτι τι απ’ αυτό, αλλά δεν θα έχει μερίδιο στη Μέλλουσα Ζωή» (Κοράνι 42:20)

Ο Άλι Ιμπν Αμπί Τάλιμπ (είθε ο Αλλάχ να είναι ευχαριστημένος μαζί του) είπε:

«Αυτός ο κόσμος απομακρύνεται από εμάς και η μετά θάνατον ζωή πλησιάζει όλο και πιο κοντά σε εμάς. Καθένας τους ( επίγεια ζωή και μετά θάνατον) έχει «παιδιά». Ας είμαστε λοιπόν τα παιδιά της μετά θάνατον ζωής και όχι τα παιδιά της επίγειας ζωής. Διότι σε αυτήν την ζωή πρέπει να δουλέψουμε και δεν υπάρχει κρίση, αύριο όμως (μετά θάνατον) θα είναι η κρίση δίχως δουλειά. {από την συλλογή του Μπουχάρι}

Σε αυτόν τον επίγειο κόσμο δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα αντιμετωπίσουμε δοκιμασίες και δυσκολίες, με τον έναν η τον άλλον τρόπο. Ο Αλλάχ ο Ύψιστος λέει:

وَلَنَبْلُوَنَّكُم بِشَيْءٍ مِّنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِّنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنفُسِ وَالثَّمَرَاتِ ۗ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ

الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُم مُّصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ

أُولَٰئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِّن رَّبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ ۖ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ

«Να είστε βέβαιοι: Θα σας δοκιμάσουμε με λίγο φόβο, και πείνα, και με μικρό χάσιμο απ’ την περιουσία και από τις ψυχές των ανθρώπων και από τους καρπούς. Να αναγγέλλεις τα καλά νέα στους υπομονητικούς. Αυτοί είναι που αν καμιά συμφορά τους πιάνει λένε: «Ανήκουμε στον Αλλάχ και σ’ Αυτόν επιστρέφουμε». Αυτοί είναι που θα πετύχουν την συγχώρηση απ’ τον Κύριο τους και έλεος, και είναι οι καθοδηγούμενοι» {Κοράνι 2:155-157}

Ο Ύψιστος αγαπά αυτούς που δείχνουν υπομονή στην δοκιμασία/δυσκολία και όχι γενικά σε όσους δοκιμάζονται. Πολλοί είναι αυτοί που δοκιμάζονται και βλασφημούν δείχνοντας αλαζονεία. Αυτός που καθοδηγείται ορθά είναι αυτός που δείχνει υπομονή στα δύσκολα και επικαλείται τον Κύριο. Το άτομο που δέχεται δοκιμασίες και δυσκολίες δεν σημαίνει ότι ο Κύριος τον εγκατέλειψε και έπαψε να τον καθοδηγεί. Αυτός που δοκιμάζεται δείχνοντας υπομονή και θυμάται τον Ύψιστο, αυτός είναι που πραγματικά έχει το έλεος του Αλλάχ και την καθοδήγηση του.

Ο πλούτος και τα παιδιά μας είναι μια δοκιμασία για εμάς, έτσι ώστε να γίνει φανερό στο λογαριασμό μας ποιος είναι αυτός που δείχνει ευγνωμοσύνη η αχαριστία.

وَاعْلَمُوا أَنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ

«Και μάθετε, ότι οι περιουσίες σας και τα παιδιά σας είναι δοκιμασία» {Κοράνι 8:28}

Εδώ κατανοούμε ότι η δοκιμασία δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα έρθει με την μορφή της δυσκολίας. Μας επισκέπτεται και με την μορφή της ευκολίας. Όπως ξεκάθαρα λέει ο Ύψιστος:

كُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ ۗ وَنَبْلُوكُم بِالشَّرِّ وَالْخَيْرِ فِتْنَةً ۖ وَإِلَيْنَا تُرْجَعُونَ

«…θα σας δοκιμάσουμε με το κακό και με το καλό. Στο (τέλος) σε Μας θα επιτρέψετε» {Κοράνι 21:35}

Η δοκιμασία έρχεται σύμφωνα με την ποιότητα και την εγκυρότητα του ατόμου ως προς την πίστη του και τις ενάρετες πράξεις του. Αυτοί που δέχονται τις πιο δύσκολες δοκιμασίες ανάμεσα στους ανθρώπους είναι οι Προφήτες, έπειτα οι πιο πιστοί, έπειτα αυτοί που τους ακολουθούν σε εγκυρότητα και τήρηση. Ο Προφήτης είπε: «Όταν αρρωσταίνω, ο πόνος μου ισοδυναμεί με τον πόνο δυο ανδρών από εσάς». {Μπουχάρι, νούμερο 5648}

Οι δοκιμασίες παρουσιάζονται με πολλές μορφές και απευθύνονται σε διάφορες ομάδες ανθρώπων. Κάποιες φορές η δοκιμασία έρχεται για να αναγνωριστεί ο πιστός από τον μη πιστό, η ο υπάκουος από τον ανυπάκουο, η ο ειλικρινής από τον υποκριτή. Η δοκιμασία πολλές φορές απευθύνεται σε κάποιον για να του θυμίσει ότι έχει παραστρατήσει και πρέπει να επιστρέψει στον Κύριο του και να εγκαταλείψει την αδικία προς τους άλλους και τις αμαρτίες. 

وَلَقَدْ أَخَذْنَاهُم بِالْعَذَابِ فَمَا اسْتَكَانُوا لِرَبِّهِمْ وَمَا يَتَضَرَّعُونَ

«Κι όμως τους πήραμε (επιβάλλοντας) Τιμωρία πάνω τους, αλλά δεν ταπεινώθηκαν, στον Κύριο τους, ούτε έδειξαν προθυμία επικαλεστούν» {Κοράνι 23:76}

Επίσης:

أَوَلَا يَرَوْنَ أَنَّهُمْ يُفْتَنُونَ فِي كُلِّ عَامٍ مَّرَّةً أَوْ مَرَّتَيْنِ ثُمَّ لَا يَتُوبُونَ وَلَا هُمْ يَذَّكَّرُونَ

«Ή μήπως δεν βλέπουν ότι δοκιμάζονται κάθε χρόνο μια ή δύο φορές; Κι όμως δεν μετανοούν κι ούτε προσέχουν» {Κοράνι 9:126}

Άλλες φορές, η δοκιμασία έρχεται να εξυψώσει και να εξαγνίσει τον πιστό από διάφορες (μικρές) αμαρτίες. Αμαρτίες από τις οποίες αδυνατεί να διαχειριστεί στο πλαίσιο της μετάνοιας. Ο Απόστολος صلى الله عليه وسلم είπε:

مَا يُصِيبُ الْمُسْلِمَ مِنْ نَصَبٍ وَلاَ وَصَبٍ وَلاَ هَمٍّ وَلاَ حُزْنٍ وَلاَ أَذًى وَلاَ غَمٍّ حَتَّى الشَّوْكَةِ يُشَاكُهَا، إِلاَّ كَفَّرَ اللَّهُ بِهَا مِنْ خَطَايَاهُ

«Καμία δυστυχία/δυσκολία η αρρώστια δεν πέφτει πάνω στον Μουσουλμάνο, ανησυχία, στενοχώρια η ζημία, ακόμα και ένα τσίμπημα από αγκάθι, παρά μόνο ο Αλλάχ τον κάνει να εξιλεωθεί για κάποιες από τις αμαρτίες του. {Μπουχάρι, νούμερο 5641}

Ο πιστός λοιπόν δοκιμάζεται είτε γιατί είναι παράνομος, είτε γιατί είναι αμαρτωλός και πρέπει να επιστρέψει στην υπακοή, είτε γιατί ο Αλλάχ επιθυμεί να τον εξυψώσει, είτε γιατί θέλει να σβήσει ορισμένες αμαρτίες του. Όσον για τον άπιστο (κάφιρ) τότε ο Ύψιστος τον δοκιμάζει για την απιστία του και για τις αμαρτίες του. Μια εξαιρετικά επικίνδυνη δοκιμασία ενός άπιστου ειναι το σφράγισμα της καρδιάς έτσι ώστε να μην ειναι σε θεση να καθοδηγηθεί ποτέ, εξαιτίας της επιμονής του στην απιστία και την παρανομία. Αυτό συνήθως γίνεται με το να τους παρέχονται επίγειες χαρές και απολαύσεις, την ίδια ώρα όμως τους ακυρώνεται κάθε μερίδιο στην επόμενη ζωή.

مَن كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فِي حَرْثِهِ ۖ وَمَن كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الدُّنْيَا نُؤْتِهِ مِنْهَا وَمَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِن نَّصِيبٍ

«…όποιος επιθυμεί το κοσμικό θέρος  (την καλλιέργεια)  του  επίγειου (χωραφιού), θα του δώσουμε κάτι τι απ’ αυτό, αλλά δεν θα έχει μερίδιο στη Μέλλουσα Ζωή» (Κοράνι 42:20)

Ο Μουσουλμάνος δεν μπορεί να γνωρίζει ακριβώς για ποιο λόγο δοκιμάζεται. Μπορεί να τιμωρείται, μπορεί να εξαγνίζεται, όμως σίγουρα αν δει τις πράξεις του μπορεί να κάνει μια όσο το δυνατόν αντικειμενική εκτίμηση, που με την σειρά της δεν μπορεί να πάρει μέρος αν το άτομο δεν αποκτήσει βασική (ισλαμική) γνώση για τον Αλλάχ και την Σούννα του Αποστόλου. Πόσοι νομίζουν ότι ο Ύψιστος τους τιμωρεί, ενώ στην πραγματικοτητα τους εξαγνίζει και τους εξυψώνει επίπεδο και πόσοι άλλοι νομίζουν ότι ο Ύψιστος ειναι ευχαριστημένος μαζί τους, ενώ στην πραγματικοτητα τους τιμωρεί για την αδικία τους. Και όλα αυτά λόγω λανθασμένης εκτίμησης η οποία απορρέει από την άγνοια τους. 

Κάθε φορά που έρχεται μια δοκιμασία, ανεξάρτητα για ποιο λόγο παρουσιάζεται, η συμπεριφορά του πιστού πρέπει να είναι μια. Αυτή που θέλει ο Ύψιστος:

الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُم مُّصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ

أُولَٰئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِّن رَّبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ ۖ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ

Αυτοί είναι που αν καμιά συμφορά τους πιάνει λένε: «Ανήκουμε στον Αλλάχ και σ’ Αυτόν επιστρέφουμε». Αυτοί είναι που θα πετύχουν την συγχώρηση απ’ τον Κύριο τους και έλεος, και είναι οι καθοδηγούμενοι» {Κοράνι 2:155-157}

Εξαιρετική ωφέλεια επίσης είναι, σε περίπτωση που έρθει η δοκιμασία, ο πιστός να αναλογιστεί τις πράξεις του και να αναζητήσει σε τι έφταιξε και να διορθωθεί. Ο Ύψιστος λέει:

وَمَا أَصَابَكُم مِّن مُّصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَيَعْفُو عَن كَثِيرٍ

«Κι αν συμβεί για σας οποιοδήποτε δυστύχημα είναι επειδή τα ίδια σας τα χέρια το έχουν κερδίσει. Συγχωρεί όμως πολλές (πράξεις σας)» {Κοράνι 42:30}

Ο πιστός που έχει υπομονή είναι κερδισμένος ότι και αν συμβεί. Ο Απόστολος (ειρήνη και ευλογία σε αυτόν) είπε:

عَجَبًا لأَمْرِ الْمُؤْمِنِ إِنَّ أَمْرَهُ كُلَّهُ خَيْرٌ وَلَيْسَ ذَاكَ لأَحَدٍ إِلاَّ لِلْمُؤْمِنِ إِنْ أَصَابَتْهُ سَرَّاءُ شَكَرَ فَكَانَ خَيْرًا لَهُ وَإِنْ أَصَابَتْهُ ضَرَّاءُ صَبَرَ فَكَانَ خَيْرًا لَهُ

«Περίεργες και εντυπωσιακές είναι οι περιπτώσεις για έναν πιστό, διότι υπάρχει καλό γιαυτον σε κάθε περίσταση του. Και αυτό δεν ισχύει με κανέναν άλλον παρά μόνο με τον πιστό. Όταν έχει χαρούμενες στιγμές, ευχαριστεί (τον Αλλάχ) και είναι ευγνώμων και αυτό είναι καλό γιαυτόν. Και όταν του έρχονται δυσκολίες και ταλαιπωρίες δείχνει υπομονή και αυτό επίσης είναι καλό γιαυτόν» {Μούσλιμ, νούμερο 2999}

Η δοκιμασία της συμφοράς πολλές φορές περιέχει την ευλογία της κατεύθυνσης προς τον Ύψιστο, μιας και στέκεται ως ένα σπουδαίο ξυπνητήρι από τον λήθαργο. Η συμφορά και το πρόβλημα που μπορεί να σε επισκεφτεί στην ζωή σου δεν είναι απαραίτητα κάτι κακό. Τουναντίον, είναι από τον Ύψιστο για να σε κάνει να έρθεις κοντά του, επικαλώντας μόνο Αυτόν, υιοθετώντας καταυτόν τον τρόπο ειλικρίνεια προς την πίστη σου. Καταλήγεις λοιπόν να ελπίζεις μόνο σε Αυτόν και σε κανέναν άλλον, εξαρτιέσαι ολοκληρωτικά απο Αυτόν, γεύεσαι την γλυκάδα και την ομορφιά της πίστης, διαλύεις κάθε πολυθεϊστικό χαρακτηριστικό και στέκεσαι ως αγνός μονοθεϊστής. Αυτά είναι ευλογία. Μια ευλογία ανώτερη και από την υγεία, την ασφάλεια και την πολυτέλεια (πλούτη). Διότι αυτές οι ευλογιές είναι σωματικές και τις μοιράζονται και οι άπιστοι. Οι ευλογιές όμως του Ταουχίντ (μονοθεϊσμού) είναι ασύγκριτα ανώτερες και απευθύνονται αποκλειστικά στους πιστούς. Κάποιοι από τους Σάλαφ είπαν: «ω άνθρωπε, είσαι πραγματικά ευλογημένος όταν εξαιτίας μιας ανάγκης που έχεις χτυπάς την πόρτα του Κυρίου σου (για να του ζητήσεις)».

Και πως ο αχάριστος και ο ξεχασιάρης, που έχει βυθιστεί στην άνεση και στην ευημερία, θα χτυπήσει την πόρτα του Κυρίου του; Θα πρέπει το πρόβλημα να τον επισκεφτεί έτσι ώστε να κατευθυνθεί προς τον Δημιουργό του και να του ζητήσει. Ζητώντας, από Αυτόν και μόνο, εισέρχεσαι στον μονοθεϊσμό και οι πόρτες της χαράς και της ευτυχίας ανοίγουν διάπλατα. Καταλήγεις να εμπιστεύεσαι τον Αλλάχ ολοκληρωτικά, Αυτόν και μόνο, χωρίς να ελπίζεις σε κανέναν άλλον.  Γιαυτο λοιπόν μην υποτιμάς την αξία της συμφοράς, ούτε να οργίζεσαι με το πρόβλημα και την κακουχία. Σε ταρακουνά από τη λήθη που έχεις πέσει και σε κάνει να στρέφεσαι προς τον Κύριο, τον Ύψιστο. Είναι δυνατόν αυτό που σε κάνει να έρθεις κοντά στον Κύριο να είναι κάτι κακό;

Ο Σέηχ ουλ Ισλάμ ίμπν Ταημία, παραθέτει μια ρήση η οποία λέει: «Όταν έχω ανάγκη για κάτι και επικαλούμαι τον Αλλάχ, μου δίνει την ευχάριστη δυνατότητα να τον γνωρίσω (όταν τον επικαλούμαι) και την ομορφιά να συνομιλήσω μαζί του. Αυτή η ευχαρίστηση που νιώθω φτάνει σε τέτοιο βαθμό που επιθυμώ να μην μου απαντήσει στις ανάγκες μου γρήγορα από φόβο να μην αποσπαστεί η προσοχή της ψυχής μου. Αυτό διότι όταν αποκτήσεις αυτό που θέλεις ξεχνιέσαι πάλι και απομακρύνεσαι». Ο Σέηχ ουλ Ισλάμ παραθέτει επίσης: «Ω άνθρωπε, η σύμφορα και η κακουχία μας φέρνει μαζί (ο άνθρωπος έρχεται κοντά στον Ύψιστο), ενώ η ευκολία και η πολυτέλεια σε φέρνει μαζί με τις επιθυμίες σου»

Διάλεξε λοιπόν αυτό που θες. Ευκολία η οποία θα σε καταστρέψει, η κακουχίες και προβλήματα που θα σε κάνουν να έρθεις κοντά στον Κύριο; Κάθε πιστός το έχει νιώσει αυτό, είτε λίγο είτε πολύ. Ο καθένας έχει διαφορετικά επίπεδα εμπειρίας όταν προσεγγίζει τον Ύψιστο με μονοθεϊσμό. Και προσεγγίζεις τον Κύριο με μονοθεϊσμό σημαίνει ότι η προσοχή σου στρέφεται σε Αυτόν και είσαι ειλικρινής με την πίστη σου (τηρείς το πιστεύω με ειλικρίνεια για χάρη του). Τον αγαπάς και αγαπάς οτιδήποτε άλλο για χάρη του και απεχθάνεσαι για χάρη του. Τον εμπιστεύεσαι ολοκληρωτικά. Εναποθέτεις την ελπίδα σου σε Αυτόν και μόνο. Μόνο Αυτόν φοβάσαι. Μόνο Αυτόν λατρεύεις. Μόνο από Αυτόν ζητάς. Και σε όλα αυτά δεν στήνεις συνεταίρους μαζί Του. Αυτή είναι η ουσία του Ισλάμ. Αυτό είναι το μήνυμα των Προφητών και των Απεσταλμένων. Γιαυτο τον λόγο αποκαλύφθηκαν τα βιβλία. Και αυτό ακριβώς είναι η ουσία του Κορανίου.

Εφόσον λοιπόν γνωρίζουμε με βεβαιότητα ότι η δοκιμασία θα μας επισκεφτεί σε κάποιο χρονικό σημείο της ζωή μας, πως μπορούμε να θωρακιστούμε όταν μας χτυπήσει. Η απάντηση ειναι ότι οφείλουμε να προνοήσουμε και αυτό γίνεται στις στιγμές ευκολίας, χαράς και άνεσης. Σε αυτές τις στιγμές οφείλουμε να είμαστε προσεκτικοί και να θυμόμαστε τον Αλλάχ και τις υποχρεώσεις μας απέναντι Του. Κατ’ αυτόν τον τρόπο όταν το δυσάρεστο και η συμφορά μας χτυπήσουν την πόρτα, θα είμαστε προστατευμένοι. 

Ο Ίμπν Ράτζαμπ ανέφερε:

عن ابن رجب وَقَالَ رَجُلٌ لِأَبِي الدَّرْدَاءِ أَوْصِنِي فَقَالَ اذْكُرِ اللَّهَ فِي السَّرَّاءِ يَذْكُرْكَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ فِي الضَّرَّاءِ وَعَنْهُ أَنَّهُ قَالَ ادْعُ اللَّهَ فِي يَوْمِ سَرَّائِكَ لَعَلَّهُ أَنْ يَسْتَجِيبَ لَكَ فِي يَوْمِ ضَرَّائِكَ

Ένας άνδρας είπε στον Άμπου Νταρντά, «συμβούλεψε με». Ο Άμπου Νταρντά είπε: «Να θυμάσαι τον Αλλάχ τον Ύψιστο όταν είσαι χαρούμενος και θα σε θυμηθεί όταν είσαι λυπημένος. Να επικαλείσαι τον Αλλάχ στις χαρούμενες ημέρες έτσι ώστε να σου απαντήσει κατά την διάρκεια των δύσκολων ημερών σου. {Τζάμι’ αλ Ουλούμ ουάλ Χίκαμ, νο. 19}

Μια παρόμοια ρήση από τον Προφήτη صلى الله عليه وسلم διαβάζεται:

تَعَرَّفْ إلَى اللَّهِ فِي الرَّخَاءِ يَعْرِفُك فِي الشِّدَّةِ

«Να αναγνωρίζεις τον Αλλάχ (τα δικαιώματα του) στις εύκολες στιγμές για να σε θυμάται στις δύσκολες στιγμές σου» {19ο χαντίθ, από τα 40 αχαντίθ του Νάουαουι}

Ο Αλλάμα, Σέιχ Σάλιχ αλ Φαουζάν, σχολιάζει την ρήση λέγοντας ότι ο πιστός οφείλει να είναι κοντά στον Αλλάχ σε όλες τις περιστάσεις και καταστάσεις της ζωής του. Όταν είναι γεμάτος από χαρά, πλούτο και θετικά συναισθήματα πρέπει να προσέχει να μην εγκαταλείπει τις υποχρεώσεις που έχει προς τον Κύριο του. Να τηρεί το νόμιμο και το επιτρεπτό και να μην χαλαρώνει λόγω των ευκολιών που του δόθηκαν.

Πολλές φορές η επάρκεια γεννάει το χαρακτηριστικό της αλαζονείας στην καρδιά του ανθρώπου και την ροπή προς την αμαρτία. Ο Ύψιστος λέει:

كَلَّا إِنَّ الْإِنسَانَ لَيَطْغَىٰ

أَن رَّآهُ اسْتَغْنَىٰ

«Κι  όμως ο  άνθρωπος ξεπερνά κάθε όριο (είναι παραβάτης), διότι βλέπει τον εαυτό του σαν αυτάρκη» {Κοράνι 96:6-7}

Όταν ο άνθρωπος σκέπτεται η νομίζει τον εαυτό του ως αυτάρκη, τότε ξεχνά τον Κύριο του και υποσυνείδητα νιώθει ότι δεν τον έχει ανάγκη. Όταν πέσει στην ανάγκη θυμάται πάλι τον Ύψιστο, όταν απαλλαγεί από την ανάγκη και το πρόβλημα τότε πάλι αδιαφορεί. Αυτό δηλώνει μια αδυναμία στο κομμάτι της πίστης και είναι απόδειξη για μια καρδιά η οποία είναι άρρωστη.

Όταν όμως ο πιστός στα εύκολα είναι υπάκουος, συνειδητοποιημένος, συγκρατημένος και θυμάται τον Κύριο του, τότε ο Αλλάχ θα τον προστατέψει και θα τον φυλάξει στις δυσκολίες του. Διότι οι ενάρετες πράξεις και το στοιχείο της υπακοής που επέδειξε στις ευκολίες και τις χαρές θα μεσολαβήσουν για να προστατευτεί στα δύσκολα και στα προβλήματα. Ο Ύψιστος περιγράφει τους κατοίκους του παραδείσου λέγοντας:

آخِذِينَ مَا آتَاهُمْ رَبُّهُمْ ۚ إِنَّهُمْ كَانُوا قَبْلَ ذَٰلِكَ مُحْسِنِينَ

كَانُوا قَلِيلًا مِّنَ اللَّيْلِ مَا يَهْجَعُونَ

وَبِالْأَسْحَارِ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ

«…απολαμβάνοντας, ότι τους έδωσε ο Κύριος τους, γιατί πριν απ’ αυτό έκαναν καλές πράξεις (στην επίγεια ζωή). Συνήθιζαν να κοιμούνται λίγο τη νύχτα, (αφού προσεύχονται). Και το τελευταίο μέρος της νύκτας πριν την αυγή παρακαλούν ζητώντας Συγχώρηση (από τον Αλλάχ). Και στις περιουσίες τους δίνουν (σκέπτονταν) το δικαίωμα του (πτωχού), εκείνου που ζητούσε (ελεημοσύνη), κι εκείνου που ντρέπεται να ζητιανεύσει.» {Κοράνι 51:16-19}

Ο Αλλάχ περιγράφει τους κατοίκους του παραδείσου τονίζοντας τις ενάρετες πράξεις της επίγειας ζωής τους. Έκαναν καλές και ενάρετες πράξεις (με προτεραιότητα πάντα το στοιχείο της ορθής πίστης) όπως προσευχή κατά την διάρκεια της νύχτας, συνεχόμενη επίκληση (ντουά) για συγχώρεση και ελεημοσύνη. Αυτά τα έκαναν στις καλές και χαρούμενες ημέρες τους γιαυτο και ο Αλλάχ τους το ανταποδίδει με καλό μεταθάνατον.

Ο Ύψιστος λέει για τον Προφήτη Ιωνά عليه السلام

فَلَوْلَا أَنَّهُ كَانَ مِنَ الْمُسَبِّحِينَ

لَلَبِثَ فِي بَطْنِهِ إِلَىٰ يَوْمِ يُبْعَثُونَ

«Κι αν δεν (μετάνιωνε) δοξάζοντας (τον Αλλάχ), σίγουρα θα παρέμενε στην κοιλιά του (ψαριού) μέχρι την Ημέρα της Ανάστασης» {Κοράνι 37:143-144}

Ο Αλλάχ ο Ύψιστος προστάτευσε τον Προφήτη του εξαιτίας των καλών του πράξεων που έκανε προηγουμένως, με αποτέλεσμα, όταν βρέθηκε στη δύσκολη στιγμή (στη κοιλιά του κήτους), αυτό να λειτουργήσει υπέρ του.

Όσον αφορά τον άπιστο και τον υποκριτή, αναγνωρίζει και κατευθύνεται στον Δημιουργό μόνο στα δύσκολα. Λέει ο Παντοδύναμος:  

وَإِذَا مَسَّكُمُ الضُّرُّ فِي الْبَحْرِ ضَلَّ مَن تَدْعُونَ إِلَّا إِيَّاهُ ۖ فَلَمَّا نَجَّاكُمْ إِلَى الْبَرِّ أَعْرَضْتُمْ ۚ وَكَانَ الْإِنسَانُ كَفُورًا

«Κι αν σας πιάσει το κακό (ο κίνδυνος) στη θάλασσα, αυτούς που επικαλείστε  δεν μπορούν να σας σώσουν και χάνονται, εκτός απο Αυτόν (Αλλάχ). Όταν όμως σας σώσει (ο Αλλάχ) – (επαναφέροντας σας) στη στεριά, απομακρύνεστε απο Αυτόν. Πολύ αχάριστος είναι ο άνθρωπος» {Κοράνι 17:67}

Ο Αλλάχ ο Ύψιστος έχει περιγράψει αυτά τα άτομα στο εξής εδάφιο:

وَمِنَ النَّاسِ مَن يَعْبُدُ اللَّهَ عَلَىٰ حَرْفٍ ۖ فَإِنْ أَصَابَهُ خَيْرٌ اطْمَأَنَّ بِهِ ۖ وَإِنْ أَصَابَتْهُ فِتْنَةٌ انقَلَبَ عَلَىٰ وَجْهِهِ خَسِرَ الدُّنْيَا وَالْآخِرَةَ ۚ ذَٰلِكَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِينُ

«Κι από τους ανθρώπους υπάρχει εκείνος που λατρεύει τον Αλλάχ σε στενό περιθώριο (πίστη αναμειγμένη με αμφιβολία). Αν του συμβεί κανένα καλό, είναι ικανοποιημένος απ’ αυτό. Αν όμως του συμβεί κανένα κακό (ως δοκιμασία) γυρνά αλλού το πρόσωπο του (εγκαταλείπει την πίστη). Με αυτόν τον τρόπο, έχασε τη ζωή του επίγειου κόσμου και του άλλου κόσμου (μετά θάνατον). Αυτή είναι μια φανερή απώλεια» {Κοράνι 22:11}

Ο πιστός λατρεύει τον Αλλάχ, στα εύκολα και στα δύσκολα, κυρίως στα δύσκολα. Για την ακρίβεια η υπομονή στα δύσκολα είναι αυτή που του δίνει την ποιότητα και τον τίτλο του πιστού και του ενάρετου.

Η συμφορά, το πρόβλημα, η χασούρα και γενικότερα η δοκιμασία είναι μέσα στο πρόγραμμα. Ο πιστός οφείλει σε όλες του τις στιγμές να δείχνει υπομονή και να μένει η πίστη του ακλόνητη στον Δημιουργό τον Ύψιστο. Μια καρδιά που πιστεύει και δείχνει υπομονή, σύντομα θα βρει έξοδο από το πρόβλημα/συμφορά και θα έρθει η ανακούφιση. Ο Αλλάχ ο Ύψιστος λέει:

مَا أَصَابَ مِن مُّصِيبَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ ۗ وَمَن يُؤْمِن بِاللَّهِ يَهْدِ قَلْبَهُ ۚ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

«Κανένα είδος συμφοράς δεν είναι δυνατό να συμβεί χωρίς την άδεια του Αλλάχ. Και όποιος πιστεύει στον Αλλάχ θα καθοδηγήσει την καρδιά του (σωστά). Και ο Αλλάχ γνωρίζει τα πάντα» {Κοράνι 64:11}  

Ότι και αν συμβεί, οποιαδήποτε μορφή συμφοράς η τραγωδίας, τότε οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι αυτό γίνεται με την άδεια και την γνώση του Υψίστου. Έτσι το έχει ορίσει και Αυτός γνωρίζει καλύτερα. Και αυτός που πιστεύει στον Αλλάχ είναι αυτός που γνωρίζει ότι ο Κύριος το έχει επιτρέψει να συμβεί, έτσι ώστε ο πιστός να εναποθέσει ολοκληρωτικά τις ελπίδες του στον Δημιουργό του (και μόνο σε Αυτόν).

Και θα καθοδηγήσει την καρδιά του: Δηλαδή θα την καθοδηγήσει στην υπομονή, με λόγια και πράξεις. Θα την καθοδηγήσει στην ευχαρίστηση τηρώντας την Σούννα. Θα την καθοδηγήσει στην συνειδητοποίηση του Κάνταρ του Αλλάχ. Και όλα αυτά συνεπάγονται με τον Παράδεισο (στο τέλος). Και εφόσον αντιδράσει με υπομονή στη τραγωδία, τότε ο Αλλάχ θα του αντικαταστήσει ότι έχασε και θα καθοδηγήσει την καρδιά του στην γαλήνη και την σιγουριά.

Και ο Αλλάχ γνωρίζει τα πάντα: Είναι ο γνώστης των πάντων και ο γνώστης της συμπεριφοράς του δούλου του κάθε φορά που τον συναντά η δοκιμασία. Ο Ύψιστος γνωρίζει ποιος θα αντιδράσει με υπομονή και ποιος θα βιαστεί να δυσανασχετήσει με αχαριστία και λόγια βλάσφημα. {Αλ Κούρτουμπι και Ιμπν Καθίρ για το κεφ. 64 εδαφ.11 του Κορανίου}

Ο Προφήτης Μουχάμαντ صلى الله عليه و سلم είπε:

إِذَا مَاتَ وَلَدُ الْعَبْدِ قَالَ اللَّهُ لِمَلَائِكَتِهِ قَبَضْتُمْ وَلَدَ عَبْدِي فَيَقُولُونَ نَعَمْ فَيَقُولُ قَبَضْتُمْ ثَمَرَةَ فُؤَادِهِ فَيَقُولُونَ نَعَمْ فَيَقُولُ مَاذَا قَالَ عَبْدِي فَيَقُولُونَ حَمِدَكَ وَاسْتَرْجَعَ فَيَقُولُ اللَّهُ ابْنُوا لِعَبْدِي بَيْتًا فِي الْجَنَّةِ وَسَمُّوهُ بَيْتَ الْحَمْدِ

«Όταν το παιδί του δούλου (Μουσουλμάνου) πεθαίνει, ο Αλλάχ λέει στους αγγέλους Του: «πήρατε την ζωή του παιδιού του δούλου Μου. Λένε: «Ναι». Ο Αλλάχ λέει: «πήρατε το φρούτο της καρδιάς του (ότι αγαπημένο είχε και καλλιέργησε); Λένε: «Ναι». Ο Αλλάχ λέει: «και τι είπε ο δούλος Μου»; Λένε: «Σε δόξασε και είπε ότι στον Αλλάχ ανήκουμε και σε αυτόν επιστρέφουμε». Ο Αλλάχ λέει: «Χτίστε ένα σπίτι για τον δούλο Μου στον παράδεισο και ονομάστε το, ο Οίκος της Δόξας» {Τιρμιδί, νο. 1021- αυθεντικό}

Υπάρχει άραγε μεγαλύτερη συμφορά και τραγωδία από το να δεις το παιδί σου νεκρό; Είθε ο Αλλάχ να μας ευσπλαγχνιστεί. Και όμως, πρέπει να κρατήσουμε υπομονή με σταθερότητα, και να μην ξεστομίσουμε λόγια απιστίας η αχαριστίας, παρά μονάχα να δοξάσουμε τον Ύψιστο με λόγια ενθύμησης λέγοντας «σε αυτόν ανήκουμε και σε αυτόν επιστρέφουμε». Και αυτό είναι η αλήθεια. Μια ενθύμηση που πραγματικά μας ωφελεί και μας παρουσιάζει την πραγματικότητα. Σε Αυτόν ανήκουμε και σε Αυτόν επιστρέφουμε, με τον έναν τρόπο η τον άλλον. Και αυτός που θα κρατηθεί υπομονετικά, τότε η ανταμοιβή του είναι ο παράδεισος, για την ακρίβεια ένα σπίτι στον παράδεισο, ο Οίκος της Δόξας, που ο Αλλάχ θα τον ενώσει με το παιδί Του.   

Διαβάζουμε στην συλλογή του Ιμάμη Μούσλιμ:

صِغَارُهُمْ دَعَامِيصُ الْجَنَّةِ يَتَلَقَّى أَحَدُهُمْ أَبَاهُ – أَوْ قَالَ أَبَوَيْهِ – فَيَأْخُذُ بِثَوْبِهِ – أَوْ قَالَ بِيَدِهِ – كَمَا آخُذُ أَنَا بِصَنِفَةِ ثَوْبِكَ هَذَا فَلاَ يَتَنَاهَى – أَوْ قَالَ فَلاَ يَنْتَهِي – حَتَّى يُدْخِلَهُ اللَّهُ وَأَبَاهُ الْجَنَّةَ

«Τα μικρά παιδιά είναι (σαν) τα πτηνά του παραδείσου. Εάν συναντήσουν τον πατέρα τους (ή τους γονείς τους) θα κρατήσουν το ύφασμα των ρούχων τους, η με το χέρι τους, έτσι όπως παίρνω εγώ το στρίφωμα του πανιού μου (με το χέρι μου). Και το παιδί δεν πρόκειται να αφήσει το ρούχο των γονιών του (η του πατέρα του), μέχρι ο Αλλάχ να κάνει τον πατέρα του να εισέλθει στον παράδεισο» {Σαχίχ Μούσλιμ, νο. 2635}

Και στη συλλογή ας Σαχίχα, του Μουχάντιθ, του Σέηχ ουλ Ισλάμ, Αλ Αλμπάνι, διαβάζουμε: Ο Προφήτης Μουχάμαντ صلى الله عليه و سلم είπε ότι ο Αλλάχ Ύψιστος λέει:

«Όταν δοκιμάζω τον δούλο Μου, από τους πιστούς, και αυτός με δοξάζει και είναι υπομονετικός σχετικά με αυτό το οποίο δοκιμάζεται, τότε θα σηκωθεί από το κρεβάτι του την ημέρα και θα είναι η κατάσταση του όμοια, έτσι όπως τον γέννησε η μητέρα του, καθαρός και δίχως αμαρτίες» {Ας Σαχίχα, νο. 2009}

Ο Προφήτης صلى الله عليه وسلم είπε:

وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ إِنَّ السِّقْطَ لَيَجُرُّ أُمَّهَ بِسَرَرِهِ إِلَى الجَنَّةِ إِذَا احْتَسَبَتْهُ

«Ορκίζομαι σε Αυτόν που στα χέρια Του βρίσκεται η ψυχή μου, πράγματι το έμβρυο που έχει αποβληθεί νεκρό θα τραβήξει την μητέρα του στον Παράδεισο από τον ομφάλιο λώρο, με την προϋπόθεση η μητέρα να δείξει υπομονή (για τον χαμό του μωρού – ελπίζοντας στην ανταμοιβή από τον Ύψιστο)» {Ίμπν Μάτζα, χαντίθ νούμερο 1609 – Σαχίχ από τον Ιμαάμ  αλ Αλμπαάνι}

Είναι δύσκολο, περιέχει πόνο αυτή η υπομονή, όμως υπάρχει άραγε καλύτερη παρηγοριά από τα λόγια του Υψίστου, και έπειτα του Προφήτη του; Αλχάμντουλιλλά (όλη η δόξα ανήκει στον Αλλάχ) για την ευλογία του Ισλάμ.

Να ολοκληρώσουμε με μια εξαιρετική συμβουλή του Αλλάμα Άμπντουραζζάκ αλ Μπάντρ, για το πώς μπορούμε να επιτύχουμε τα προαναφερθέντα 

Ο Αλλάμα Άμπντουραζζάκ αλ Μπάντρ διαβάζει από το ποίημα «το ταξίδι προς τον Αλλάχ και η κατοικία της μετά θάνατον ζωής», γραμμένο από τον μεγάλο λόγιο και σχολιαστή του Κορανίου, τον Σέηχ Αμπντουραχμάν ίμπν Νάσιρ ασ-Σάαντι. Αναφέρει για τους πιστούς τα εξής: 

«Φτάνουν στο επίπεδο του να είναι ευχαριστημένοι, και μέσω αυτού του σταδίου πετυχαίνουν τον παράδεισο και την ασφάλεια. Και αυτό το εξαιρετικό επίπεδο είναι υψηλότερο και από αυτό της υπομονής.

Το να είσαι ευχαριστημένος σημαίνει να είσαι ευχαριστημένος με τον Αλλάχ. Όπως προέρχεται και από σχετική ρήση (χαντίθ) που λέει «Αυτός που γεύεται την γλυκάδα της πίστης είναι αυτός που είναι ευχαριστημένος με τον Αλλάχ ως Κύριο του, με το Ισλάμ ως θρησκεία του, και με τον Μουχάμαντ ως Απόστολο του»

Λέει (ο συγγραφέας): «Το επίπεδο του να είσαι ευχαριστημένος είναι ανώτερο από αυτό της υπομονής. Πράγματι, η υπομονή συγκρατεί την ψυχή και την εμποδίζει από αυτό που είναι απεχθές, παρόλο που περιέχει ένταση/αγώνα/δυσκολία. Ενώ το να είσαι ευχαριστημένος, εξαφανίζει την δυσκολία της έντασης και του αγώνα, και μέσω της ευχαρίστησης (που δείχνει το άτομο) με τον Αλλάχ, λαμβάνει γαλήνη και ένα άνοιγμα στο στήθος του (ανακούφιση/ηρεμία). Βρίσκει ευχαρίστηση ακόμα και σε στιγμές συμφοράς, έτσι όπως οι άλλοι βρίσκουν ευχαρίστηση σε στιγμές ευκολίας.

Και όταν ο δούλος φτάσει αυτό το επίπεδο, η ζωή του γίνεται ευχάριστη και ικανοποιητική. Εξαιτίας αυτού, το να είσαι ευχαριστημένος, τιτλοφορείται ως «Ο επίγειος παράδεισος και ένα μέρος ανάπαυσης γι’ αυτούς που λατρεύουν τον Αλλάχ»

Και αυτή η περιγραφή, του να είσαι ευχαριστημένος, αναφέρεται από τον Ιμάμη και μεγάλο λόγιο, τον Ίμπν ουλ Κάγιεμ, στο βιβλίο του Μαντάριτζ ασ-Σαλικίν. Η τοποθέτηση του σχετικά με αυτό το επίπεδο, του να είσαι ευχαριστημένος, είναι εξαιρετική. Ιδιαίτερα όταν αυτό σχετίζεται με τα εξαιρετικά αποτελέσματα που έχει στον πιστό, όταν υλοποιεί αυτό το επίπεδο της ευχαρίστησης.

Και ο μαθητής της γνώσης (ο μελετητής της θρησκείας) οφείλει να διαβάσει προσεκτικά την τοποθέτηση του, διότι περιέχει εξαιρετικές ωφέλειες σχετικά με αυτό το ζήτημα. Και σχετικά με το σπουδαίο αυτό επίπεδο της ευχάριστης, περιέχει ένα εξαιρετικό (θετικό) αποτέλεσμα γιαυτόν που το μελετά.

Λέει (ο συγγραφέας): «Όποιος είναι ευχαριστημένος με τον Αλλάχ, ο Αλλάχ θα είναι ευχαριστημένος με αυτόν. Και όποιος είναι ευχαριστημένος με τον Αλλάχ, έχοντας λίγες προμήθειες (υλικά αγαθά), τότε ο Αλλάχ θα είναι ευχαριστημένος μαζί του με λίγες (ενάρετες/λατρευτικές) πράξεις από αυτόν. Η πραγματικότητα αυτή, του να είσαι ευχαριστημένος, είναι η αποδοχή των εντολών του Αλλάχ, των θρησκευτικών και των συμπατικών, με ένα ανοιχτό στήθος (δηλαδή με ικανοποίηση και ηρεμία) και με ευχάριστη ψυχή (με ευχαρίστηση και χαρά), δίχως δυσαρέσκεια»

Δηλαδή: Αποδέχεται τους κανονισμούς, τις εντολές και τις απαγορεύσεις, με ανοιχτό στήθος και ήρεμη ψυχή. Επίσης, αποδέχεται οποιαδήποτε συμφορά που μπορεί να πέσει πάνω του με ανοιχτό στήθος και ήρεμη ψυχή. Και γνωρίζει ότι οποιαδήποτε συμφορά τον χτυπήσει, τότε δεν θα αστοχούσε (έτσι και αλλιώς), και οτιδήποτε δεν έπεσε πάνω του (οποιαδήποτε κατάσταση δεν του συμβεί), τότε εξαρχής δεν θα τον πείραζε (δεν θα ερχόταν αντιμέτωπος). Αυτή η νοοτροπία, γίνεται παράδεισος για το άτομο.

Σε όλες τις καταστάσεις στη ζωή του, όπως χαρά, συμφορές, ευλογίες, οι άλλα παρόμοια, έχοντας αυτήν την νοοτροπία, δεν βγαίνει από αυτόν τον επίγειο παράδεισο.

Έτσι όπως είπε και ο Σέηχ ουλ Ισλάμ Ίμπν Ταημία: «Τι μπορούν να μου κάνουν οι εχθροί μου, όταν ο παράδεισος είναι στο στήθος μου;»

Ο επίγειος παράδεισος είναι ο παράδεισος του να είσαι ευχαριστημένος. Με το να είσαι ευχαριστημένος με τον Αλλάχ. Το άτομο που βρίσκεται σε αυτόν τον παράδεισο, βρίσκεται σε μια κατάσταση χαράς και ηρεμίας, που δεν αλλάζει εξαιτίας των συμβάντων η εξαιτίας των δυσκολιών που συμβαίνουν σε αυτήν τη ζωή»

Άχμαντ Μ.Ελντίν
Διπλωματούχος Ισλαμικής Θεολογίας
Ιμάμης στο Τζαμί «Σάλαφ ους Σάλιχ» (Αρ Ραχμάν)
IslamForGreeks.org – AhmadEldin.blog


Categories: Μουσουλμάνοι

Tags: , , , ,

Discover more from Το Ορθόδοξο Ισλάμ με Ορθόδοξη Κατανόηση

Subscribe now to keep reading and get access to the full archive.

Continue reading