الحمد لله رب العالمين، وصلى الله وسلم على نبينا محمد وعلى آله وأصحابه أجمعين، أما بعد

Ο ανθρώπινος θυμός που καταλήγει σε εκρήξεις, όπως σπάσιμο αντικειμένων, ξεστομίζοντας κατάρες, βρισιές, και άλλα παρόμοια, προέρχεται από τον σατανά. Τα αποτελέσματα του θυμού τις περισσότερες φορές περιέχουν μεγάλες αμαρτίες και κακό, για αυτό ακριβώς και το Ισλάμ έχει πάρει θέση και μας διδάσκει πώς να αντιμετωπίσουμε αυτό το συναίσθημα στα πλαίσια της ανθρώπινης συμπεριφοράς.

Ο ανθρώπινος θυμός είναι ένα αρνητικό χαρακτηριστικό και ο Προφήτης Μουχάμαντ (صلى الله عليه وسلم) μας συνέστησε κάποιες πρακτικές λύσεις για να αντιμετωπίσουμε και να ξεφορτωθούμε αυτό το πρόβλημα και να περιορίσουμε τα αρνητικά αποτελέσματα που προκύπτουν.

Κοράνι:

Ο Αλλάχ ο Ύψιστος λέει:

وَإِذَا مَا غَضِبُوا هُمْ يَغْفِرُونَ

«και συγχωρούν ακόμα κι όταν είναι οργισμένοι» (Κοράνι 42:37)

الَّذِينَ يُنفِقُونَ فِي السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ ۗ وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ

«Που ξοδεύουν ελεύθερα (για χάρη του Αλλάχ), είτε στα εύκολα, είτε στα δύσκολα, και που περιορίζουν το θυμό τους, και συγχωρούν όλους τους ανθρώπους, γιατί ο Αλλάχ αγαπά τους αγαθοεργούς» {Κοράνι 3:134}

Σούννα:

1) Ζητάμε καταφύγιο στον Αλλάχ από τον σατανά. Ο Σουλεϊμάν Ιμπν Σάρντ είπε: «καθόμουν με τον Προφήτη (صلى الله عليه وسلم) και ήταν δυο άντρες που ο ένας έβριζε τον άλλον. Ο ένας από τους δυο είχε κοκκινίσει το πρόσωπο του και οι φλέβες του λαιμού του φαινόντουσαν. Ο Προφήτης (صلى الله عليه وسلم) είπε: «Γνωρίζω μια πρόταση οπου αν την έλεγε ο θυμός θα τον εγκατέλειπε. Αν έλεγε – Αούδου μπιλλάχι μιν ασ’σαηταάν (αναζητώ καταφύγιο στον Αλλάχ από τον σατανά) – ο θυμός θα τον άφηνε.» {Μπουχάρι, αλ φάτχ,, 6/377}

Ο Προφήτης (صلى الله عليه وسلم) επίσης είπε: «Όταν κάποιος θυμώνει και λέει – Αούδου μπιλλάχι μιν ασ’σαηταάν (αναζητώ καταφύγιο στον Αλλάχ από τον σατανά)- ο θυμός του θα σταματήσει» {Σαχίχ αλ Τζαάμι’ αλ Σαγίρ, νούμερο. 695}

2) Μένοντας σιωπηλοί. Ο Προφήτης είπε: «όποιος από εσάς θυμώσει, τότε ας μείνει σιωπηλός» {Σαχίχ αλ Τζαάμι’ νούμερο 693, και 4027}

Ο θυμός συνήθως κάνει κάποιον να χάνει τον έλεγχο. Κάποιος φτάνει στο σημείο να ξεστομίζει λόγια απιστίας (κούφρ) και να καταριέται η να βρίζει, πράγμα που θα κάνει τους άλλους να μην τον συμπαθούν. Το να μένει κάποιος σιωπηλός αποφεύγει όλα τα παραπάνω και βγαίνει αρκετά κερδισμένος κυρίως στα μάτια του Δημιουργού του και μετά στον συνάνθρωπο του.

3) Μένοντας ακίνητος

Ο Προφήτης (صلى الله عليه وسلم) είπε: «εάν κάποιος από εσάς θυμώσει τότε ας καθίσει αν στέκεται. Αν ο θυμός φύγει, τότε καλώς, αν όχι τότε ας ξαπλώσει κάτω». Το χαντίθ αυτό έχει αναφερθεί από τον Άμπου Δάρ (رضي الله عنه) ο οποίος τον είχε καταβάλει έντονος θυμός από μια πράξη ενός συνανθρώπου του και εκτέλεσε τις συμβουλές του Προφήτη. {Σαχίχ αλ Τζαάμι’, νούμερο 694}

Το όφελος από αυτήν την διδασκαλία του Προφήτη είναι ότι εμποδίζει τον θυμωμένο να κάνει κάτι όταν βρίσκεται εκτός έλεγχου. Ένας θυμωμένος μπορεί να προκαλέσει κακό η να καταστρέψει περιούσιες, ακόμα και να σκοτώσει. Με το να κάθεσαι κάτω κάνει τον άλλον λιγότερο ικανό να φτάσει σε τέτοια σημεία, και με το να ξαπλώσει οι πιθανότητες λιγοστεύουν ακόμα περισσότερο για να κάνει κάτι απερίσκεπτο.

Ο αλ Χάτταμπι (رضي الله عنه) είπε στην επεξηγηματική του: «Αυτός που στέκεται είναι έτοιμος να κινηθεί για να καταστρέψει πράγματα. Αυτός που κάθεται είναι λιγότερο δυνατόν να το κάνει και αυτός που είναι ξαπλωμένος δεν είναι ικανός να κάνει τίποτα από αυτά. Φαίνεται ο Προφήτης διέταξε για τον θυμωμένο να καθίσει η να ξαπλώσει για να τον εμποδίσει να μην κάνει κάτι οπου αργότερα θα μετάνιωνε». {Σούνναν Άμπου Νταούντ, μαάλιμ ας- Σούνναν, 5/141}

Το καλύτερο, σαν Μουσουλμάνοι, είναι να ακολουθούμε τις συμβουλές του Προφήτη (صلى الله عليه وسلم). Ο Άμπου Χουράηρα (رضي الله عنه) ανέφερε ότι ένας άνδρας επισκέφτηκε τον Προφήτη (ειρήνη και ευλογία σε αυτόν) και του είπε: «Συμβούλεψε με» Του απάντησε: «μην θυμώνεις». Ο άνδρας επανέλαβε την ερώτηση αρκετές φορές και κάθε φορά έπαιρνε την ίδια απάντηση: «μην θυμώνεις» (Μπουχάρι, Φάτχ αλ Μπάρι, 10/465)

Σύμφωνα με μια άλλη αναφορά ένας άνδρας είπε: «Σκεπτόμουν τι είπε ο Προφήτης και κατάλαβα ότι ο θυμός είναι η πηγή όλων των κακών» {Μούσναντ, του Ιμάμη Άχμαντ, 5/373}. Ένα άλλο αυθεντικό χαντίθ μας πληροφορεί «μην θυμώνεις και ο παράδεισος είναι δικός σου» {Σαχίχ αλ Τζαάμι’, 7374}

Σε μια αυθεντική ρήση διαβάζουμε για το πως η εγκράτεια λειτουργεί και ως σωτηριολογικά για τον πιστό. Ο Απόστολος του Αλλάχ صلى الله عليه وسلم είπε: 

“…Και όποιος συγκρατεί την οργή του, ο Αλλάχ θα αποκρύψει τα λάθη του. Και όποιος κρύβει τον εκνευρισμό του (πιο σωστά όποιος συγκρατεί τα χέρια του από το να βιαιοπραγήσει) σε περιπτώσεις που υπερέχει σε δύναμη, τότε ο Αλλάχ θα γεμίσει την καρδιά του με ελπίδα (σωτηρίας) για την Ημέρα της Κρίσης…” {«Ασ-Σαχίχα» του Σέηχ αλ Αλμπάνι, νο. 906}

Συμβουλές των Ουλεμά: 

Ο μεγάλος Ιμάμης, αλ Χάσαν αλ Μπάσρι, είπε ότι ο πιστός οφείλει να αναπτύξει τέσσερα χαρακτηριστικά στον εαυτό του. Να ελέγχει τον εαυτό του στις εξής ευάλωτες στιγμές: Στην ανάγκη, Στον φόβο, Στην επιθυμία, Στην οργή. Σχετικά για την οργή είπε: “Είναι ο θύμος αυτός που μπορεί να νιώσει κάποιος. Ειδικά όταν αδικείται. Πολλές παρανομίες συμβαίνουν με αυτό το συναίσθημα (τσακωμοί, τυραννία, αδικίες). Επίσης η οργή πολλές φορές συνοδεύεται και με άσχημο λόγο (ύβρεις)” {Αφνάν αν – Νάντια}

Ο Ύψιστος λέει στο Κοράνι:

وَلَا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَلَا السَّيِّئَةُ ۚ ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ

«Η καλή πράξη δεν είναι ίση με την κακή πράξη. Να απαντάς στο κακό με ότι είναι καλύτερο. Και τότε (θα δεις) εκείνος, που μεταξύ σου και μεταξύ του υπήρχε εχθρότητα, θα γίνει ο στενός σου φίλος» {Κοράνι 41:34}

Ο Ιμπν Καθίρ σχολιάζει στο ταφσίρ του το εδάφιο λέγοντας:

“Όταν κάποιος σου κάνει κακό και σε αδικεί εσύ να απαντάς με το να του συμπεριφέρεσαι με καλοσύνη και δικαιοσύνη. Μην σε κάνει η οργή να συμπεριφερθείς άδικα και μην ξεπεράσεις τα επιτρεπόμενα όρια. Ο Όμαρ رضي الله ﺗﻌﺎﻟﯽٰ عنه είπε (όπως καταγράφει ο λόγιος Ίμπν Καθίρ στην επεξηγηματική του) «δεν υπάρχει καλύτερη τιμωρία γιαυτον που είναι ανυπάκουος στον Αλλάχ (σχετικά με τα δικαιώματα σου) από το να είσαι εσύ υπάκουος στον Αλλάχ (σχετικά με τα δικαιώματα του). Δηλαδή, ο καλύτερος τρόπος να τιμωρήσεις αυτόν που σε αδικεί και σου κάνει κακό είναι να είσαι υπακούς στον Αλλάχ και να τηρείς τα όρια των δικαιωμάτων του. Και ποιο θα είναι το αποτέλεσμα όταν τηρηθεί αυτή η ισορροπία; Οι επόμενες γραμμές απαντούν.

{Και τότε (θα δεις) εκείνος, που μεταξύ σου και μεταξύ του υπήρχε εχθρότητα, θα γίνει ο στενός σου φίλος}: Αν συμπεριφερθείς με καλοσύνη και δικαιοσύνη σε αυτόν που σε αδικεί και σου κάνει κακό, τότε αργά η γρήγορα αυτό θα οδηγήσει στην συμφιλίωση, την συμπάθεια και την αγάπη μεταξύ σας. Σε τέτοιον βαθμό μάλιστα, που θα είστε δυο καλοί και στενοί φίλοι. Όμως ποιος είναι αυτός που θα μπορεί να έχει μια τέτοια νοοτροπία; Ο Ύψιστος λέει:

وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا الَّذِينَ صَبَرُوا وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا ذُو حَظٍّ عَظِيمٍ

«Και σε κανένα δεν θα παραχωρηθεί τέτοια θέση (εκείνου που πληρώνει το κακό με το καλό) εκτός από εκείνους που έχουν υπομονή» {Κοράνι 41:35}

Δηλαδή κανένας δεν θα μπορεί να αντιμετωπίζει τον συνάνθρωπο καταυτόν τον τρόπο, να ανταποδίδει την κακία και την αδικία με καλοσύνη και δικαιοσύνη, παρά μόνο αυτός που έχει υπομονή και συγκρατεί την οργή του. Και σίγουρα αυτό δεν είναι κάτι εύκολο, όμως γιαυτο και έχει αυτήν την σπουδαία ανταμοιβή. Και όπως εξηγεί ο Ιμπν Αμπαάς رضي الله ﺗﻌﺎﻟﯽٰ عنه «ο Αλλάχ ο Ύψιστος διατάζει τους πιστούς να είναι υπομονετικοί όταν εξοργίζονται και να είναι μακρόθυμοι όταν ο κόσμος τους αδικεί και τους παρενοχλεί. Σε περίπτωση που το κάνουν, τότε ο Αλλάχ θα τους προστατέψει από τον σατανά και θα υποτάξει τους εχθρούς τους σε αυτούς, με το να γίνουν οι καλύτεροι τους φίλοι» {Ταφσίρ Ίμπν Καθίρ, τόμος 8, σελ. 543}

Άχμαντ Μ.Ελντίν

Διπλωματούχος Ισλαμικής Θεολογίας

Ιμάμης στο Τζαμί «Σάλαφ ους Σάλιχ» (Αρ Ραχμάν)

IslamForGreeks.org – AhmadEldin.blog

Categories: Μουσουλμάνοι

Tags: Θυμός, Κοράνι, Σούννα, αντιμετώπιση, διαχείριση