Αναδημοσίευση
Άχμαντ Ελντίν
بـسـم الله والحـمـد لله والـصلاة والـسـلام عــلى رسـول الله، وبـعـد
Οι πρώτοι Μουσουλμάνοι προκάτοχοι μας (Σάλαφ) συνήθιζαν να τσεκάρουν τους εαυτούς τους σχετικά με τις πράξεις τους. Είχαν μια κριτική συμπεριφορά στους εαυτούς τους, το φαγητό τους, την ομιλία τους και γενικά στις πράξεις τους. Όπως είπε και ο Ιμάμης, ο Χάσαν αλ Μπάσρι, «ο αμαρτωλός δεν ασκεί κριτική στον εαυτό του» και «ο πιστός στέκεται ως φύλακας του εαυτού του: λογαριάζει τον εαυτό του για χάρη του Αλλάχ. Αυτοί που λογαριάζουν τους εαυτούς τους σε αυτόν τον κόσμο (τον επίγειο) θα ελεγχτούν με ευσπλαχνία και επιείκεια στην μετά θάνατον ζωή. Ενώ αυτοί που αγνοούν την σοβαρότητα αυτού του θέματος (το να λογαριάζουν τον εαυτό τους) θα βιώσουν ένα δύσκολο έλεγχο.»
Καταγράφεται ότι ο σπουδαίος σαχάμπι (οπαδός, μαθητής και φίλος του Προφήτη صلى الله عليه وسلم), ο Όμαρ Ίμπν αλ Χαταάμπ, رضي الله عنه είπε: «λογάριασε τον εαυτό σου προτού σε λογαριάσουν (την ημέρα της Κρίσης) και ζύγισε τις πράξεις σου προτού στις ζυγίσουν.
Ο σπουδαίος Ιμάμης, ο Ίμπν ουλ Κάγιεμ, επεξήγησε αυτήν την ρήση λέγοντας ότι το να λογαριάζεις τον εαυτό σου είναι ένας σπουδαίος τρόπος για να θεραπεύσεις μια άρρωστη καρδιά (πνευματικά). Και αυτό γίνεται με το να λογαριάζεις τον εαυτό σου πριν κάνεις μια πράξη και με το να λογαριάζεις τον εαυτό σου μετά που έχεις ολοκληρώσει μια πράξη. {Ιγάθατουλ Λαχφαάν, τόμος 1, σελ.100-101}
Ο Ίμπν ουλ Κάγιεμ εξηγεί πιο λεπτομερειακά αυτήν την διαδικασία: Πριν κάνεις οποιαδήποτε πράξη οφείλεις να περιμένεις και να σκεφτείς. Ρώτα τον εαυτό σου εάν αυτό που πρόκειται να κάνεις είναι κάτι εφικτό η ακατόρθωτο. Εάν είναι ακατόρθωτο τότε σταμάτα και μην το πράττεις.
Έπειτα, εάν είναι εφικτό, ρώτα πάλι τον εαυτό σου εάν αυτό που πρόκειται να κάνεις αξίζει πραγματικά η είναι καλύτερα να το αφήσεις. Εάν αξίζει να αφεθεί και υπάρχει μεγαλύτερη ωφέλεια στο να το αφήσεις, τότε το αφήνεις.
Έπειτα, εάν υπάρχει ωφέλεια να το πράξεις, τότε για άλλη μια φορά σκέπτεσαι την συνείδηση σου και την πρόθεση σου. Για ποιο λόγο θα το κάνεις; Το κάνεις για χάρη του Αλλάχ η το κάνεις για επίγειους λόγους και κοσμικές ωφέλειες. Εάν το κάνεις για χάρη του Αλλάχ τότε προχώρα ως προς την υλοποίηση, εάν όχι τότε καλύτερα να σταματήσεις και να συγκρατηθείς. Γιατί όμως συνιστάται να σταματήσεις; Διότι με αυτόν τον τρόπο, όπως αναφέρει ο Ίμπν ουλ Κάγιεμ, εκπαιδεύεις τον εαυτό σου και την συμπεριφορά σου έτσι ώστε να μην κάνεις πράξεις για χάρη αλλονών. Με άλλα λόγια, προστατεύεις τον Μονοθεϊσμό (Ταουχίντ) σου. Εάν το άτομο συνηθίζει να κάνει πράξεις μόνο για χάρη άλλων η για κέρδος, τότε θα είναι πολύ δύσκολο να αφιερώσει μια πράξη, με ειλικρίνεια, για τον Αλλάχ τον Ύψιστο.
Και τέλος, ο πιστός ξανά συλλογίζεται την πράξη και σκέπτεται την περίπτωση που μπορεί να χρειαστεί υποστηρικτές, δηλαδή άλλα άτομα που ίσως χρειαστεί να τον βοηθήσουν και να τον στηρίξουν στην πράξη αυτή. Εάν δεν χρειάζεται περαιτέρω υποστήριξη και μπορεί να το κάνει μόνος του, τότε περνά στην υλοποίηση. Εάν όμως χρειάζεται συμπαράσταση και στήριξη από τρίτους, ενώ δεν έχει, τότε καλύτερα απομακρύνεται από την πράξη αυτή.
Όλα αυτά έχουν να κάνουν με την στρατηγική που πρέπει να ακολουθήσουμε πριν κάνουμε την οποιαδήποτε πράξη. Μετά, αφού έχει ολοκληρωθεί η πράξη, οφείλουμε να ξανά ελέγξουμε τον εαυτό μας. Το πρώτο πράγμα που ελέγχουμε είναι εάν πραγματικά η πράξη αυτή τηρούσε τις επιταγές της πίστης μας και τις υποχρεώσεις που έχουμε απέναντι στον Δημιουργό μας. Ρωτάμε τον εαυτό μας:
Η πράξη που κάναμε (ιδιαίτερα εάν ήταν πράξη λατρείας):
- Ήταν με ειλικρίνεια για χάρη του Αλλάχ του Υψίστου;
- Έγινε με βάση την Σούννα;
- Υπήρχε θεοσέβεια και συνείδηση ότι ο Ύψιστος μας βλέπει;
- Αναγνώριζες την ευλογία του Αλλάχ του Υψίστου;
Έπειτα, εάν πράξη αυτή δεν εκτελέστηκε σωστά, για τον έναν λόγο η τον άλλον, ο πιστός οφείλει να είναι σε θέση να αναγνωρίσει τι δεν πήγε σωστά με βάση τα παραπάνω και να είναι σε θέση να το διορθώσει μελλοντικά στην επόμενη πράξη που θα ακολουθήσει.
Το επόμενο στάδιο, αφού έχει ολοκληρωθεί η πράξη, είναι ο πιστός να αναρωτηθεί εάν έπρεπε τελικά να γίνει αυτή η πράξη η όχι. Εάν, ίσως, θα ήταν καλύτερα να μην την έκανε.
Και τέλος, για τελευταία φορά, ρωτά τον εαυτό του πάλι, για ποιον λόγο έκανε αυτήν την πράξη; Για χάρη του Αλλάχ η για χάρη της επίγειας ζωής και για κοσμικούς λόγους. Εάν ήταν για χάρη του Αλλάχ τότε πέτυχε, εάν το έκανε για κοσμικούς λόγους, για επίγειους, τότε απέτυχε και η μιζέρια δεν θα αργήσει να τον επισκεφτεί.
Καταυτόν τον τρόπο γιατρεύεται μια άρρωστη κάρδια (πνευματικά). Σίγουρα δεν είναι κάτι που μπορεί κάποιος να το πετύχει από την μια μέρα στην άλλη. Είναι ένας αγώνας (Τζιχάντ) και μια καθημερινή προσπάθεια. Λογάριασε τον εαυτό σου προτού σε λογαριάσουν (την ημέρα της Κρίσης) και ζύγισε τις πράξεις σου προτού στις ζυγίσουν.
Τι συμβαίνει όμως σε αυτόν που αποτυγχάνει να λογαριάσει τον εαυτό του και να τον ελέγξει; Ο Ιμάμης Ίμπν ουλ Κάγιεμ εξηγεί ότι αυτό είναι από τα πιο επικίνδυνα πράγματα που μπορεί να συμβεί στον πιστό. Η αμέλεια να ελέγξει και να λογαριάσει με ορθότητα τον εαυτό του οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην σταδιακή καταστροφή.
Σίγουρα, ένα τέτοιο άτομο έχει εξαπατηθεί από τον σατανά. Γίνετε απρόσεκτος με την ίδια του την κατάσταση με αποτέλεσμα να φτάσει στο σημείο να μην καταλαβαίνει τι του συμβαίνει. Να μην συνειδητοποιεί εάν θέλει αλλαγή προς το καλύτερο.
Η συνέπεια είναι ότι ο πιστός χαλαρώνει. Η αμαρτία πλέον γίνεται εύκολα προσβάσιμη. Και η δικαιολογία του ατόμου είναι ότι όλα πάνε καλά γιατί ο Αλλάχ ο Ύψιστος συγχωρεί. Δεν κάνουν όμως τίποτα άλλο παρά να κοροϊδεύουν τον εαυτό τους και να κοροϊδεύουν τους άλλους. Και το χειρότερο είναι ότι δεν το αντιλαμβάνονται.
Από την άλλη, ας αναλογιστούμε την επιτυχία ενός ανθρώπου που συνεχώς τσεκάρει τον εαυτό του. Η καρδιά του βρίσκεται σε μια κατάσταση υγείας και προστασίας από διάφορες απειλές.
Ο Ύψιστος ορκίζεται (και όταν ο Αλλάχ ορκίζεται σε κάτι τότε αυτό αυτόματα θεωρείται κάτι πολύ σημαντικό) σε αυτήν την ψυχή που ασκεί κριτική στον εαυτό της και ελέγχει τις πράξεις που κάνει:
«Και ορκίζομαι στην αυτοελεγχόμενη (που ασκεί κριτική στον εαυτό της) ψυχή» {Κοράνι 75:2}
Ο Ιμάμης Χάσαν αλ Μπάσρι επεξηγεί το χωρίο λέγοντας:
«Είναι ο πιστός που ασκεί κριτική στον εαυτό του. Συνεχώς αναρωτιέται για την εγκυρότητα της ομιλίας του, της νομιμότητας του φαγητού του, των δηλώσεων του κτλ. Ο αμαρτωλός όμως νιώθει χαλαρός και δεν ασκεί καμία κριτική στον εαυτό του. {Ταφσίρ αλ Κούρτουμπι, τόμος 19, σελ.93}
Και από τους πιο σπουδαίους μαθητές των ταμπιήν (μαθητές των Σαχάμπα), ο Σαήντ Ίμπν Τζουμπάηρ, ανέφερε για αυτό το Κορανικό χωρίο: «Ασκεί κριτική στον εαυτό του, στα θετικά και τα αρνητικά». Και από τον Μουτζαάχιντ που σημειώνει: «Κατηγορεί τον εαυτό του και λυπάται για το καλό που έχασε» {Ταφσίρ ατ Τάμπαρι, τόμος 24, σελ.50}
Λογάριασε τον εαυτό σου προτού σε λογαριάσουν (την ημέρα της Κρίσης) και ζύγισε τις πράξεις σου προτού στις ζυγίσουν…
وصلى الله وسلم وبارك على نبينا محمد
Categories: Μουσουλμάνοι