Άχμαντ Ελντίν
Ορισμένοι Ισλαμοφοβικοί Χριστιανοί γνωρίζουν πολύ καλά ότι το να παντρευτεί μια Χριστιανή έναν Μουσουλμάνο μπορεί να έχει ολέθρια αποτελέσματα για την πίστη της. Το «χειρότερο» για αυτούς, όπως λένε, είναι η γυναίκα να χάσει την θρησκεία της και να ασπαστεί το Ισλάμ. Το δεύτερο χειρότερο είναι τα παιδιά να μεγαλώσουν σαν Μουσουλμάνοι και γενικά να συνεχιστεί μια Ισλαμική παράδοση αντί για Χριστιανική.
Επειδή ξέρουν ότι κάτι τέτοιο απειλεί τον Χριστιανισμό και την διάδοση του, προσπαθούν (χωρίς κανένα αποτέλεσμα) να τρομοκρατήσουν και να αποθαρρύνουν τις Χριστιανές να παντρευτούν Μουσουλμάνους.
Κοιτάζοντας τις πηγές του άρθρου(των Χριστιανών) και τον συλλογισμό που απορρέει από αυτές, θα καταλάβουμε ότι αυτοί οι Χριστιανοί είναι μια παρέα από απελπισμένα άτομα που βλέπουν τον Χριστιανισμό να καταρρέει μέσα από Ισλαμοχριστιανικούς γάμους.
Ας δούμε το κείμενο τους και τις απελπιστικές προσπάθειες εκφοβισμού. Σας προτείνουμε να διαβάσετε πρώτα το άρθρο τους και μετά την απάντηση μας για να έχετε μια ολοκληρωμένη άποψη και για τις δυο θέσεις.
Στην ουσία όλο το άρθρο τους βασίζεται στις προσωπικές απόψεις του ψευτοαποστάτη (greekmurtad). Απόψεις που προέρχονται από προβληματικές πηγές όπως θα δούμε παρακάτω. Αυτό που θα κάνουμε για να μην γίνει μεγάλη και κουραστική η απάντηση μας είναι να απαντήσουμε στις «πηγές» τους οπου και βασίζεται και όλος ο προβληματικός συλλογισμός τους.
Πρώτη πηγή: λένε
« Όπως είδαμε και στο κείμενο από το δεύτερο λινκ, τη χριστιανή και την Εβραία ο μουσουλμάνος τις παντρεύεται υπό τον όρο ότι η μήτρα τους θα παράγει μουσουλμάνους για την ενδυνάμωση του Ισλάμ: θα κρατήσουν τη θρησκεία τους ιδιωτική τους υπόθεση και δεν θα προσπαθήσουν να τη διδάξουν στα παιδιά τους. Ορίστε τι ωραία που αναφέρεται ο ιμάμης εδώ στη “σοφία της Σαρία” που επιτρέπει στον μουσουλμάνο άνδρα να παντρεύεται μη μουσουλμάνα γυναίκα:
http://askimam.org/fatwa/fatwa.php?askid=172ecff9098aa6d9d31dbfd4e7bea063
Ένα σοφό πράγμα στη Σαρία που επιτρέπει σε έναν μουσουλμάνο άνδρα να παντρευτεί μια χριστιανή γυναίκα αλλά δεν επιτρέπει το αντίθετο, είναι το ότι ο άνδρας είναι υπεύθυνος για τις υποθέσεις του σπιτιού. Είναι σε θέση να ελέγχει ό,τι συμβαίνει κάτω από τη στέγη του. Όσο για τη γυναίκα, αυτή είναι συναισθηματικά αδύναμη και δεν έχει ισχυρό έλεγχο στις υποθέσεις του σπιτιού.»
Απάντηση:
Είναι γνωστό ότι η γυναίκα παρασύρεται από τα συναισθήματα της μιας και κρίνει περισσότερο με αυτά. Όμως κάτι τέτοιο δεν παρουσιάζεται σαν αρνητικό στα συμφραζόμενα. Επίσης είναι γνωστό ότι ο άντρας είναι αυτός που ελέγχει τις υποθέσεις και να τονίσουμε ότι δεν είναι ο μόνος σε μια Ισλαμική οικογένεια. Όλα αυτά όμως με την μέθοδο της κοπτοραπτικής που χρησιμοποίει ο Χριστιανός δείχνουν ότι είναι κάτι αρνητικό και κάτι άσχημο. Ο άντρας το να ελέγχει και να έχει έλεγχο των οικογενειακών υποθέσεων είναι μια υποχρέωση και μια εντολή από τον Θεό στο Ισλάμ. Δεν είναι απόλαυση αλλά ευθηνη μεγάλη. Ο Χριστιανός απλά προσπαθεί να φοβίσει την Χριστιανή γυναίκα που θέλει να παντρευτεί έναν Μουσουλμάνο. Δήθεν θα είναι αδύναμη και δεν θα έχει έλεγχο. Σε καμία περίπτωση όμως δεν υπονοεί κάτι τέτοιο ο Ιμάμης. Ο Ιμάμης μιλά γενικά για την γυναικεία φύση. Όχι ότι η γυναίκα δεν έχει την υποχρέωση να κάνει κουμάντο στο σπίτι της.
Από ποτέ η υπευθυνότητα για έναν άντρα είναι αρνητικό στοιχείο; Το χειρότερο όμως για τον Χριστιανό είναι ότι ακριβώς τα ίδια διδάσκει και η Καινή Διαθήκη όπως θα δούμε παρακάτω. Για την ακρίβεια θα δούμε την υποταγή της γυναίκας στον άνδρα έτσι όπως διδάσκεται από την Χριστιανική θρησκεία.
Δεύτερη πηγή: λένε
«Σε περίπτωση που η χριστιανή σύζυγος ενός μουσουλμάνου θέλει να αναθρέψει τα παιδιά χριστιανικά, ο μουσουλμάνος οφείλει να τη χωρίσει και να πάρει τα παιδιά. Δείτε εδώ:
http://www.zawaj.com/askbilqis/converted-to-islam-but-wife-is-christian/ «Όμως η σύζυγός σου είναι ενεργά εχθρική προς το Ισλάμ και βρίσκεται σταθερά σε άλλο μονοπάτι. Επιπλέον, βλάπτει την προσπάθειά σου να μορφώσεις την κόρη σου στο Ισλάμ. Αυτό είναι κρίσιμης σημασίας, επειδή η κόρη σου είναι στην τέλεια ηλικία για να της μιλήσεις για τον Αλλάχ, να της διδάξεις ισλαμική προσευχή, να την πας στο τζαμί, κτλ. Η συμβουλή μου είναι να χωρίσεις τη γυναίκα σου και να ζητήσεις την από κοινού επιμέλεια του παιδιού σου. Αν καταλήξεις να έχεις το παιδί για ορισμένο χρόνο, θα μπορείς τουλάχιστον να της μάθεις το Ισλάμ κατά το χρόνο που θα είναι μαζί σου….»
Απάντηση:
Προσέξτε εδώ την πονηρία του Χριστιανού. Παίρνει από ένα φόρουμ Μουσουλμάνων αυτήν την «απάντηση» και όχι από κανέναν λόγιο η θεολόγο του Ισλάμ και το πλασάρει σαν Ισλαμική θέση. Το αστείο είναι ότι ο Χριστιανός ακριβώς πιο πάνω χρησιμοποιούσε σαν πηγή την συμβουλή του Ιμάμη ο οποίος αποθαρρύνει τον Μουσουλμάνο να χωρίσει την Χριστιανή γυναίκα του για ακριβώς τον ίδιο λόγο. Βεβαίως την δήλωση του Ιμάμη που λέει «μην χωρίσεις την γυναίκα σου» δεν την μεταφράζει γιατί πολύ απλά θα ερχόταν σε αντίθεση με την προπαγάνδα που προσπαθεί να στήσει. Έχουμε λοιπόν ένα φόρουμ που εκφράζουν τις προσωπικές τους απόψεις για το θέμα και όχι μια Ισλαμική επίσημη θέση. Επίσης μην ξεχνάμε ότι οι Μουσουλμάνοι το φόρουμ έλεγαν για διαζύγιο γιατί η σύζυγος ήταν «εχθρική προς το Ισλάμ»
Τρίτη πηγή: λένε
«Ας κάνουμε εδώ μια παρένθεση για να αναρωτηθούμε, ΓΙΑΤΙ ο μουσουλμάνος αρθρογράφος φαντάζεται ότι ένας μη μουσουλμάνος θα κάνει τέτοια πράγματα στη μουσουλμάνα σύζυγό του; Πολύ απλά επειδή ένας μουσουλμάνος σύζυγος ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ να φέρεται έτσι στη σύζυγό του. Η μουσουλμάνα ΔΕΝ μπορεί να νηστέψει χωρίς τη συγκατάθεση του άντρα της και παρά τις γενικόλογες συμβουλές για ευγενική μεταχείριση της συζύγου, ένας μουσουλμάνος άντρας μπορεί να δέρνει τη γυναίκα του χωρίς να του ζητά το λόγο κανείς:
«Sunaan Abu Dawud, Βιβλίο 11, Αρ. 2142: Διηγήθηκε ο Umar ibn al-Khattab: Ο προφήτης (ειρήνη σ’ αυτόν) είπε: ένας άνδρας δεν θα ερωτηθεί για το λόγο που χτυπά τη σύζυγό του.»
Απάντηση:
Εδώ ο Χριστιανός προσπαθεί να τρομοκρατήσει την Χριστιανή ότι σε περιπτώσει που θα παντρευτεί έναν Μουσουλμάνο τότε υπάρχει περίπτωση να την χτυπά. Η ίδια η πηγή που έφερε ο Χριστιανός (http://askimam.org/fatwa/fatwa.php?askid=172ecff9098aa6d9d31dbfd4e7bea063) μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναντίον του μιας και ο Ιμάμης εδώ συμβουλεύει τον Μουσουλμάνο που είναι παντρεμένος με Χριστιανή να τις φέρεται καλά, να την αγαπά, χωρίς να έχει σημασία αν είναι Μουσουλμάνα η Χριστιανή. Ο Ιμάμης υπογραμμίζει ότι όταν ο άντρας δείχνει την αγάπη του και την τρυφερότητα στη γυναίκα του τότε αυτό ευχαριστεί τον Παντοδύναμο. Αυτά τα λόγια είναι από την ίδια του την πηγή την οποία την υποστηρίζει και έρχεται σε αντίθεση με τα ίδια του τα λόγια.
Όσον αφορά το Χαντιθ του Abu Dawud, 11, 2142 είναι μη αυθεντικό και αδύναμο έτσι όπως έχει σημειωθεί από την συναίνεση των λογιών του Ισλάμ(Erwaa Al Ghaleel, Hadeeth αρ.2034.) ακόμα και αυθεντικό να ήταν το ότι δεν θα ερωτηθει δεν σημαίνει ότι είναι ελεύθερος να την κακοποίει ξυλοφορτώνοντας την.
Στη συλλογή όμως του Abu Dawud βρίσκουμε αυθεντικά χαντιθ που απαγορεύουν στον Μουσουλμάνο να χτυπά την γυναίκα του(Sunan Abu Dawud, Hadith αρ.2142 αυθεντικό από τον Albani)
Τέταρτη πηγή: λένε
«Δείτε εδώ πώς συμβουλεύουν μια μουσουλμάνα που θέλει να παντρευτεί καθολικό, ο οποίος μάλιστα θα την άφηνε να κάνει τα παιδιά της μουσουλμάνους:
http://www.zawaj.com/askbilqis/i-want-a-christian-husband-to-let-me-raise-my-children-as-muslims/
Αδελφή, γιατί σκέφτεσαι να παντρευτείς κάποιον μη-μουσουλμάνο; Αν είχες πάθος με την πίστη σου, σίγουρα θα ήθελες έναν σύζυγο που μοιράζεται τα ίδια πιστεύω και τρόπο ζωής μ’ εσένα. Ίσως να περνάς φάση που η πίστη σου δεν είναι ισχυρή; …
Ο γάμος δεν μπορεί να βασιστεί απλώς σε ρομαντισμό, “αγάπη” και πάθος. Ένας πραγματικά σταθερός γάμος πρέπει να βασίζεται σε κοινές αξίες και πεποιθήσεις. Δεν είναι ότι σ’ αυτόν αρέσει το ποδόσφαιρο και σ’ εσένα το ράγκμπυ. Αυτός λέει ότι ο Θεός είναι τρεις κι εσύ λες ότι ο Θεός είναι ένας. Αυτό είναι αγεφύρωτο χάσμα και κινδυνεύεις να χάσεις το Ισλάμ σου αν μείνεις μαζί του. Είτε θα τον παντρευτείς και θα εγκαταλείψεις το Ισλάμ, είτε αυτή η πίεση θα σε καταβάλει και δεν θα μπορέσεις να μείνεις μαζί του αν παραμείνει χριστιανός. Τελικά, μόνο δυστυχία θα υπάρχει σ’ έναν τέτοιο γάμο.»
Απάντηση-συμπέρασμα:
Για άλλη μια φορά ο Χριστιανός στηρίζεται σε λόγια Μουσουλμάνων και όχι λογίων που να δίνουν επίσημες Ισλαμικές θέσεις. Και το χειρότερο είναι ότι μέσα από αυτές τις δήθεν «Ισλαμικές πηγές» βασίζεται και όλος ο συλλογισμός τους και η επιχειρηματολογία τους. Καταλαβαίνουμε λοιπόν το πόσο εύκολο είναι να διαλύσουμε τέτοιου είδους κριτικές όταν οι πηγές είναι ελαττωματικές και προβληματικές. Σαν μην έφτανε όλη αυτή η Χριστιανική αποτυχία, βλέπουμε ότι οι «πηγές» αυτές έρχονται σε αντίθεση μεταξύ τους και τα τελικά συμπεράσματα του αρθογράφου. Εν ολίγοις ένας χαμός σκέψεων, απόψεων, και κριτικής.
«1 – Αληθεύει ότι το Ισλάμ επιτρέπει στους Μουσουλμάνους να παντρευτούν μη-Μουσουλμάνες (Εβραίες και Χριστιανές), ενώ οι Μουσουλμάνες δεν έχουν αυτό το δικαίωμα. Αυτό ίσως να φανεί ως έλλειψη της αρχής της ισότητας, αλλά όταν καταλάβει κανείς την άποψη του Ισλάμ σ’ αυτό το θέμα, διαπιστώνει ότι όλη η Ισλαμική Νομοθεσία βασίζεται στον σεβασμό, και στην πρόνοια όλων των ενδιαφερόμενων.
2 – Ο γάμος στο Ισλάμ βασίζεται στην τρυφερότητα και στην ευσπλαχνία, όπως και στην αισθηματική ευημερία. Ο στόχος του Ισλάμ είναι η επιβεβαίωση ότι αυτή η συζυγική ένωση είναι χτισμένη σε στερεό θεμέλιο, που εγγυάται τη συνέχεια και την επιτυχία της. Επιπλέον, το Ισλάμ σέβεται τις άλλες ουράνιες θρησκείες, και προστάζει τους Μουσουλμάνους να πιστεύουν σ’ όλους τους Προφήτες του Αλλάχ.
Όταν ένας Μουσουλμάνος παντρευτεί μια Χριστιανή, ή μια Εβραία διατάζεται απ’ το Ισλάμ να σεβαστεί τις θρησκευτικές τις πεποιθήσεις, και πρέπει να μην την εμποδίζει από την άσκηση των θρησκευτικών της καθηκόντων και ιεροτελεστιών, ούτε του επιτρέπεται να την εμποδίσει να παρευρίσκεται στις θρησκευτικές της τελετές στην εκκλησία, ή τη συναγωγή. Αυτός ο σεβασμός της θρησκείας της συζύγου εξασφαλίζει την πρόνοια της οικογένειας, που είναι ο αιώνιος σκοπός του Ισλάμ.
3 – Αν ένας μη-Μουσουλμάνος παντρευόταν μια Μουσουλμάνα το στοιχείο του σεβασμού, που εξασφαλίζει το Ισλάμ δε θα υπήρχε, γιατί μολονότι όλοι οι Μουσουλμάνοι σέβονται τις άλλες ουράνιες θρησκείες και πιστεύουν σ’όλους τους Προφήτες Του Αλλάχ, οι μη-Μουσουλμάνοι δεν πιστεύουν στο Ισλάμ ούτε στον Προφήτη Μοχάμμαντ _, και στις περισσότερες περιπτώσεις παραδέχονται τις ψευδείς κατηγορίες ενάντια στο Ισλάμ και στον Προφήτη Μοχάμμαντ _. Ακόμη κι αν ο μη-Μουσουλμάνος σύζυγος δεν δηλώνει τη γνώμη του σχετικά μ’ αυτές τις ψευδείς κατηγορίες, η Μουσουλμάνα σύζυγος του, θα ζήσει με την γνώση, ή και την υποψία ότι ο σύζυγος της δε σέβεται την Πίστη της. Και σ’ αυτήν την περίπτωση δεν αρκούν οι φιλοφρονήσεις.
Η αρχή του αμοιβαίου σεβασμού ανάμεσα στους συζύγους, αποτελεί την βάση του γάμου, και κατά συνέπεια αν δεν υπάρξει τέτοιο θεμέλιο, τ’ αποτέλεσμα θα είναι το διαζύγιο, ή μια δύστυχη συζυγική ζωή.
4 – Όταν το Ισλάμ απαγόρεψε τον γάμο ανάμεσα σε Μουσουλμάνους και γυναίκες, που δεν πιστεύουν στον Αλλάχ, ήτοι τις άπιστες, τις παγανίστριες, και τις παρόμοιές τους. Αυτή η απαγόρευση βασίστηκε στην ίδια λογική για την οποία το Ισλάμ απαγόρεψε στη Μουσουλμάνα να παντρευτεί έναν μη-Μουσουλμάνο. Ένας Μουσουλμάνος πιστεύει σ’ όλες τις ουράνιες θρησκείες και τις σέβεται, αλλά αποστρέφεται όλες τις θρησκείες, που δεν πιστεύουν στον Αλλάχ. Αν παντρευόταν μια σύζυγο, που ακολουθεί μια απ’ τις παγανιστικές ομολογίες, δεν θα μπορούσε να σεβαστεί την θρησκεία της συζύγου του, και αυτό θα οδηγούσε σαφέστατα σε τεταμένη ατμόσφαιρα, όπου τα αισθήματα στοργής και συμπόνιας δεν υπάρχουν, καταστρέφοντας έτσι το θεσμό του γάμου.» ( Πηγή: «Ισλαμικές Αλήθειες», κεφ 5, σελίδα 69)
Το διαζύγιο στο Ισλάμ και στην Ιουδαιοχριστιανική παράδοση:
«Οι τρεις θρησκείες έχουν αξιοσημείωτες διαφορές στη στάση τους αναφορικά με το διαζύγιο. Ο Χριστιανισμός αποστρέφεται το διαζύγιο εντελώς. Η Καινή Διαθήκη συνηγορεί ξεκάθαρα στο γεγονός ότι ο γάμος είναι αδιάλυτος. Αποδίδεται στον Ιησού ότι είπε: «Εγώ όμως σας λέω ότι όποιος χωρίζει τη γυναίκα του χωρίς την αιτία της μοιχείας, την ωθεί στη μοιχεία. Κι εκείνος που θα λάβει ως σύζυγο διαζευγμένη γυναίκα, διαπράττει μοιχεία.» (Κατά Ματθαίον 5:32). Αυτό το ασυμβίβαστο ιδανικό είναι, δίχως αμφιβολία, ουτοπικό. Υποθέτει μια κατάσταση ηθικής τελειότητας, που οι ανθρώπινες κοινωνίες δεν έχουν ποτέ κατορθώσει. Όταν ένα ζευγάρι συνειδητοποιεί ότι ο έγγαμος βίος τους είναι ανυπόφορος, μια απαγόρευση διαζυγίου δε θα τους ωφελήσει. Ο αναγκασμός συντρόφων, των οποίων η σχέση δεν είναι υγιής, να μένουν μαζί παρά τη θέλησή τους, η αναγκαστική διαβίωση ενός ζευγαριού, δεν είναι ούτε αποτελεσματικό, ούτε λογικό. Δεν είναι λοιπόν περίεργο που όλος ο Χριστιανικός κόσμος αναγκάστηκε να επιτρέψει το διαζύγιο.
Ο Ιουδαϊσμός από την άλλη, επιτρέπει το διαζύγιο ακόμη και χωρίς οποιαδήποτε αιτία. Η Παλαιά Διαθήκη δίνει στο σύζυγο το δικαίωμα να χωρίσει τη σύζυγό του ακόμη κι αν απλά δε του αρέσει:
«Αν κάποιος παντρευτεί γυναίκα, και την αντιπαθήσει, επειδή βρήκε σ’ αυτήν κάποια απρέπεια, ας της γράψει έγγραφο διαζυγίου, να της το δώσει στο χέρι της, και τη διώξει από το σπίτι του. Κι αν αυτή, αφού φύγει από το σπίτι του, παντρευτεί άλλον άντρα, και ο δεύτερος σύζυγός της την αντιπαθήσει, και της δώσει στο χέρι έγγραφο διαζυγίου, και τη διώξει από το σπίτι του ή πεθάνει, ο πρώτος της σύζυγος, που την είχε χωρίσει, δεν επιτρέπεται να την ξαναπαντρευτεί, αφού μολύνθηκε·…» (Δευτερονόμιο 24:1-4)
Τα παραπάνω εδάφια προκάλεσαν αξιοσημείωτη αντιπαράθεση ανάμεσα στους Ιουδαίους μελετητές εξ’ αιτίας της διαφωνίας τους σχετικά με την ερμηνεία των λέξεων ‘απρέπεια’ και ‘αντιπαθήσει’ που υπάρχουν στα εδάφια. Το Ταλμούδ καταγράφει τις διαφορετικές τους απόψεις:
«Η σχολή Σαμμάι υποστήριζε ότι ένας άντρας δεν πρέπει να χωρίσει τη σύζυγό του εκτός αν τη βρήκε ένοχη μοιχείας, ενώ η σχολή Χίλελ υποστήριζε ότι μπορεί να τη χωρίσει ακόμη κι αν του χάλασε ένα πιάτο φαγητού. Ο Ραβίνος Ακίμπα λέει ότι μπορεί να τη χωρίσει ακόμη κι αν απλά βρει μια πιο ωραία γυναίκα απ’ αυτήν.» (Γκίττιν 90α-β).
Η Καινή Διαθήκη ακολουθεί την άποψη των Σαμμαϊτών ενώ ο Ιουδαϊκός νόμος έχει ακολουθήσει τη γνώμη των Χιλελικών και του Ρ. Ακίμπα. 33 Εφόσον η άποψη των Χιλελικών επικράτησε, έγινε η αδιάσπαστη παράδοση του Ιουδαϊκού νόμου ν’ αναγνωρίζει στο σύζυγο το δικαίωμα να χωρίζει τη σύζυγό του χωρίς κανέναν λόγο. Η Παλαιά Διαθήκη όχι μόνο επιτρέπει στο σύζυγο να χωρίζει τη «δυσάρεστη» σύζυγό, αλλά θεωρεί το να χωρίσει μια «κακή σύζυγο» υποχρέωση:
«Μια κακή σύζυγος φέρνει ταπείνωση, χαμηλωμένα βλέμματα, και μια πληγωμένη καρδιά. Ο άντρας με άτονα χέρια και αδύναμα γόνατα είναι εκείνος, που έχει σύζυγο ανίκανη να τον κάνει ευτυχισμένο. Η γυναίκα είναι η προέλευση της αμαρτίας, και μέσω της πεθαίνουμε όλοι. Μην αφήνετε μια διαρρέουσα δεξαμενή να στάζει, ή να επιτρέψετε σε μια κακή σύζυγο να λέει ό,τι της αρέσει. Εάν δε δεχτεί τον έλεγχό σας, χωρίστε την και διώξτε τη» (Σοφία Σειράχ 25:22-26)
Το Ταλμούδ έχει καταγράψει αρκετές συγκεκριμένες πράξεις συζύγων, που ώθησαν τους συζύγους τους να τις χωρίσουν : «Αν φάει στο δρόμο, αν πιει άπληστα στο δρόμο, αν θηλάσει στο δρόμο, σε κάθε περίπτωση ο Ραβίνος Μάυερ λέει ότι πρέπει ν’ αφήσει το σύζυγό της» (Γκιτ. 89α).
Το Ταλμούδ κατέστησε αναγκαστικό να χωρίσει κάποιος μια στείρα γυναίκα (που δεν έκανε καθόλου παιδιά σε περίοδο δέκα ετών) : «Οι Ραβίνοι μας δίδαξαν : Εάν ένας άντρας πήρε σύζυγο και έζησε μαζί της για δέκα χρόνια και δεν έκανε παιδί, να τη χωρίσει» (Υεμπ. 64α).
Οι γυναίκες, απ’ την άλλη δε μπορούν να κινήσουν διαδικασίες διαζυγίου βάσει του ιουδαϊκού νόμου. Ωστόσο, μια Ιουδαία σύζυγος θα μπορούσε να ισχυριστεί το δικαίωμα διαζυγίου ενώπιον ενός ιουδαϊκού δικαστηρίου δεδομένου ότι υπάρχει ένας σοβαρός λόγος. Πολύ λίγα αίτια παρέχονται σε μια γυναίκα για να κάνει αίτηση διαζυγίου. Αυτά τα αίτια συμπεριλαμβάνουν : έναν σύζυγο με σωματικά ελαττώματα, ή δερματική ασθένεια, έναν σύζυγο, που δεν εκπληρώνει τις συζυγικές του ευθύνες, κλπ. Το δικαστήριο θα μπορούσε να υποστηρίξει την αίτηση διαζυγίου της συζύγου, αλλά δεν μπορεί να διαλύσει τον γάμο. Μόνο ο σύζυγος μπορεί να διαλύσει τον γάμο δίνοντας στη σύζυγό του επίσημο έγγραφο διαζυγίου. Το δικαστήριο θα μπορούσε να τον μαστιγώσει, να του επιβάλει πρόστιμο, να τον φυλακίσει, και να τον αφορίσει για να τον αναγκάσει να παραδώσει το αναγκαίο έγγραφο διαζυγίου στη σύζυγό του. Ωστόσο, εάν ο σύζυγος είναι ισχυρογνώμων αρκετά, μπορεί να αρνηθεί να δώσει διαζύγιο στη σύζυγό του και να την κρατήσει δεμένη μ’ αυτόν επ’ αορίστου.
Ακόμη χειρότερα, μπορεί να την εγκαταλείψει χωρίς να της δώσει διαζύγιο και να την αφήσει ανύπαντρη και αδιάζευκτη. Μπορεί να παντρευτεί άλλη γυναίκα, ή να ζήσει μ’ ανύπαντρη γυναίκα χωρίς γάμο και να κάνει παιδιά απ’ αυτήν (αυτά τα παιδιά θεωρούνται βάσει του ιουδαϊκού νόμου νόμιμα).
Η εγκαταλελειμμένη σύζυγος, από την άλλη, δεν μπορεί να παντρευτεί άλλον άντρα, εφόσον είναι ακόμη νομικά παντρεμένη, και δεν μπορεί να ζήσει με άλλον άντρα, γιατί θα θεωρηθεί μοιχαλίδα, και τα παιδιά της, από αυτήν την ένωση θα θεωρηθούν νόθα για δέκα γενιές. Μια γυναίκα σε τέτοια θέση ονομάζεται άγκουνα (αλυσοδεμένη γυναίκα). 34 Στις Ηνωμένες Πολιτείες σήμερα υπάρχουν περίπου 1000 με 1500 ιουδαίες γυναίκες, που είναι άγκουνοτ (πληθυντικός του άγκουνα), ενώ στο Ισραήλ ο αριθμός τους μπορεί να φτάσει 16,000. Οι σύζυγοι μπορούν ν’ αποσπάσουν από τις παγιδευμένες τους συζύγους χιλιάδες δολάρια, ως ανταλλαγή για ένα ιουδαϊκό διαζύγιο. 35
Το Ισλάμ βρίσκεται σ’ ενδιάμεσο έδαφος ανάμεσα στο Χριστιανισμό και τον Ιουδαϊσμό αναφορικά με το διαζύγιο. Ο γάμος στο Ισλάμ είναι ένας αγιασμένος δεσμός, που δεν πρέπει να σπάσει παρά για αναγκαστικούς λόγους. Τα ζευγάρια διδάσκονται να επιδιώξουν όλες τις δυνατές θεραπείες όταν ο γάμος τους βρίσκεται σε κίνδυνο.
Να μην είναι το διαζύγιο καταφύγιο παρά μόνο όταν δεν υπάρχει άλλη έξοδος. Συνοπτικά, το Ισλάμ αναγνωρίζει το διαζύγιο, εντούτοις το αποτρέπει μ’ όλα τα μέσα. Ας συγκεντρωθούμε στην πλευρά της αναγνώρισης πρώτα. Το Ισλάμ αναγνωρίζει το δικαίωμα και των δυο συζύγων στο τερματισμό του έγγαμου βίου τους.
Το Ισλάμ δίνει στο σύζυγο το δικαίωμα του «Ταλάκ» (διαζυγίου). Επιπλέον, το Ισλάμ, αντίθετα με τον Ιουδαϊσμό, δίνει στη σύζυγο το δικαίωμα του Χόλαα (απαγκίστρωσης).36 Εάν ο άντρας διαλύσει το γάμο δίνοντας διαζύγιο στη γυναίκα του, δε μπορεί ν’ επανακτήσει κανένα, από τα γαμήλια δώρα, που της έχει δώσει. Το Κοράνιο απαγορεύει ξεκάθαρα στους συζύγους, που διαζεύξουν να πάρουν πίσω τα γαμήλια δώρα, όσο ακριβά, ή πολύτιμα ενδέχεται να είναι:
«(Άντρες) αν θελήσετε ν’ αντικαταστήσετε σύζυγο σας, που της είχατε προσφέρει τάλαντο να το αφήνετε ακέραιο. Άραγε θα θέλατε να αφαιρέσετε οτιδήποτε άδικα και παράνομα;» (Κοράνιο 4:20)
Στην περίπτωση, που η σύζυγος επιλέξει να τερματίσει το γάμο, δύναται να επιστρέψει τα γαμήλια δώρα στο σύζυγό της. Η επιστροφή των γαμήλιων δώρων σ’ αυτή την περίπτωση είναι δίκαιη αποζημίωση για το σύζυγο, που επιθυμεί να διατηρήσει τη σύζυγό του, ενώ αυτή επιλέξει να τον αφήσει.
Το Κοράνιο δίδαξε τους Μουσουλμάνους άντρες να μην παίρνουν πίσω κανένα απ’ τα δώρα, που έδωσαν στις συζύγους τους, παρά μόνο στην περίπτωση, που η σύζυγος επιλέξει να διαλύσει το γάμο:
«…Δεν επιτρέπεται να πάρετε απ’ όσα της είχατε δώσει, εκτός αν δε φοβάστε να παραβείτε τις εντολές του Αλλάχ. Αν όμως φοβάστε μήπως δεν τις τηρήσετε, δε θα επιφορτιστεί αμαρτία κανείς σας γι’ όσα εκούσια του παραχωρήσει η σύζυγος για την αποδέσμευσή της. Μην παραβαίνετε αυτά τα όρια που καθόρισε ο Αλλάχ. …» (Κοράνιο 2:229)
Μια γυναίκα ήρθε στον Προφήτη Μωχάμαντ επιδιώκοντας τη διάλυση του γάμου της, και του είπε ότι δεν είχε κανένα παράπονο, απ’ τον χαρακτήρα, ή τους τρόπους του συζύγου της. Το μοναδικό της πρόβλημα ήταν ότι ειλικρινά δεν τον συμπαθούσε τόσο ώστε να είναι ανυπόφορη πλέον η ζωή μαζί του. Ο Προφήτης τη ρώτησε «Θα του επέστρεφες τον κήπο του (το γαμήλιο δώρο που της είχε δώσει);» απάντησε αυτή: «Ναι». Ο Προφήτης τότε έδωσε εντολή στον άντρα ν’ επανακτήσει τον κήπο του και να δεχτεί τη διάλυση του γάμου. (Μπουχάρι)
Σε μερικές περιπτώσεις, μια μουσουλμάνα σύζυγος μπορεί να θέλει να διατηρήσει το γάμο της, αλλά να βρεθεί υποχρεωμένη να ζητήσει διαζύγιο για κάποιους αναγκαστικούς λόγους όπως : αγριότητα του συζύγου, εγκατάλειψη χωρίς λόγο, αποστροφή του συζύγου απ’ τις συζυγικές του ευθύνες, κλπ. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις το Ισλαμικό δικαστήριο διαλύει τον γάμο. 37
Εν συντομία, το Ισλάμ έχει προσφέρει στη Μουσουλμάνα γυναίκα κάποια αμίμητα δικαιώματα· μπορεί να τερματίσει τον γάμο μέσω του Χόλαα, και μπορεί να κάνει αίτηση διαζυγίου. Μια Μουσουλμάνα σύζυγος δε μπορεί ποτέ να αλυσοδεθεί με έναν δύστροπο σύζυγο. Αυτά ήταν τα δικαιώματα, που δελέασαν τις Ιουδαίες, που ζούσαν στις πρώιμες Ισλαμικές κοινωνίες του έβδομου αιώνα μ.Χ., ν’ επιδιώξουν έκδοση διαζυγίου, από τους Ιουδαίους συζύγους τους στα Ισλαμικά δικαστήρια. Οι Ραβίνοι διακήρυξαν αυτά τα διαζύγια άκυρα. Εξαιτίας αυτών των δικονομιών, οι Ραβίνοι έδωσαν νέα δικαιώματα στις Ιουδαίες προσπαθώντας ν’ εξασθενήσουν την έλξη των Ισλαμικών δικαστηρίων. Οι Ιουδαίες που ζούσαν σε Χριστιανικές χώρες δεν τους προσφέρονταν παρόμοια προνόμια καθ’ ότι ο Ρωμαϊκός νόμος διαζυγίου, που εφαρμοζόταν εκεί δεν ήταν πιο ελκυστικός από τον Ιουδαϊκό νόμο. 38
Ας συγκεντρώσουμε την προσοχή μας στο πώς το Ισλάμ αποτρέπει το διαζύγιο. Ο Προφήτης του Ισλάμ είπε στους πιστούς : «ανάμεσα σ’ όλες τις επιτρεπόμενες πράξεις, το διαζύγιο είναι το πιο μισητό στο Θεό» (Άμπου Νταούντ).
Ένας Μουσουλμάνος άντρας δεν πρέπει να χωρίζει τη σύζυγό του επειδή την αντιπαθεί. Το Κοράνιο διδάσκει τους Μουσουλμάνους άντρες να είναι ευγενικοί με τις συζύγους τους ακόμη και σε περιπτώσεις συναισθημάτων αδιαφορίας και αισθήματα αντιπάθειας:
«… Να διαβιώνετε με τις συζύγους σας με προσήνεια. Αν τις αποστρέφεστε, πιθανόν ν’ αποστρέφεστε κάτι στο οποίο ο Αλλάχ Έθεσε άπειρα αγαθά. (Κοράνιο 4:19)
Ο Προφήτης Μωχάμαντ έδωσε μια παρόμοια εντολή:
«Ένας πιστός δεν πρέπει να μισεί μια πιστή. Αν αντιπαθεί ένα απ’ τα χαρακτηριστικά της θα της συμπαθήσει κάτι άλλο» (Μούσλιμ).
Ο Προφήτης επίσης τόνισε ότι οι καλύτεροι Μουσουλμάνοι είναι εκείνοι, που είναι οι καλύτεροι με τις συζύγους τους:
«Οι πιστοί που δείχνουν τέλεια πίστη, είναι εκείνοι που έχουν τον καλύτερο χαρακτήρα, και οι καλύτεροι ανάμεσά σας, είναι εκείνοι που είναι οι καλύτεροι με τις συζύγους τους» (Αλτιρμιδί).
Ωστόσο, το Ισλάμ είναι μια πρακτική θρησκεία, και αναγνωρίζει ότι υπάρχουν περιπτώσεις, στις οποίες ο γάμος φτάνει στο χείλος της κατάρρευσης. Σε τέτοιες περιπτώσεις, μια απλή συμβουλή καλοσύνης, ή αυτοσυγκράτησης δεν είναι βιώσιμη λύση. Επομένως, τί γίνεται σε τέτοιες περιπτώσεις για να σωθεί ένας γάμος; Το Κοράνιο προσφέρει κάποιες πρακτικές συμβουλές για τον / την σύζυγο, του οποίου το ταίρι είναι ο άδικος. Για το σύζυγο που η κακή συμπεριφορά της συζύγου του απειλεί το γάμο, το Κοράνιο δίνει τέσσερις τύπους συμβουλών, όπως παρατίθενται λεπτομερειακά στα παρακάτω εδάφια:
«… Όσο για τις απείθαρχες γυναίκες: (1) Συμβουλέψτε τες, (2) αποστραφείτε τις κλίνες τους, (3) δείρτε τες· αν όμως σας υπακούσουν, μην υπερβάλετε στη δυσμένεια σας, διότι ο Αλλάχ είναι Πανύψιστος και Πανίσχυρος.(4) Αν φείδεστε τη διάσπαση των συζυγικών σχέσεων, προσκαλέστε έναν διαιτητή από την οικογένεια της συζύγου κι έναν από του συζύγου. Αν θελήσουν τη συνδιαλλαγή, ο Αλλάχ τους Μονιάζει….» (Κοράνιο 4:34-35).
Οι τρεις πρώτες να δοκιμαστούν πρώτα. Αν αποτύχουν, τότε πρέπει να επιζητηθεί η βοήθεια των ενδιαφερόμενων οικογενειών.
Πρέπει να σημειωθεί, υπό το φως των ανώτερων εδαφίων, ότι ο δαρμός της επαναστατικής συζύγου είναι μόνο προσωρινό μέτρο, στ’ οποίο καταφεύγει ο σύζυγος σε περιπτώσεις ακραίας ανάγκης μ’ ελπίδα ότι ίσως διορθώσει τις αδικοπραξίες της συζύγου. Αν αποφέρει, δεν επιτρέπεται στο σύζυγο σε καμία περίπτωση να συνεχίσει να παρενοχλεί τη σύζυγό του, όπως αναφέρεται ξεκάθαρα στο εδάφιο. Αν δεν αποφέρει, και πάλι δεν επιτρέπεται στο σύζυγο να ξαναχρησιμοποιήσει αυτό το μέτρο και πρέπει να μελετηθεί η περίπτωση της συνδιαλλαγής με τη βοήθεια των οικογενειών.
Ο Προφήτης Μωχάμαντ δίδαξε τους Μουσουλμάνους συζύγους ότι δεν πρέπει να καταφεύγουν σ’ αυτά τα μέτρα παρά σ’ ακραίες περιπτώσεις, όπως ξεκάθαρης ακολασίας της συζύγου. Ακόμη και σ’ αυτές τις περιπτώσεις η τιμωρία πρέπει να είναι ελαφριά και αν η σύζυγος πάψει, απαγορεύεται ο σύζυγος να την παρενοχλήσει πάλι.
«Σε περίπτωση, που είναι ένοχες ξεκάθαρης ακολασίας μπορείτε να τις αφήσετε μόνες στα κρεβάτια τους και ν’ επιβάλλετε ελαφριά τιμωρία. Αν σας είναι υπάκουες, μην επιδιώξετε ενάντιά τους μέτρα ενόχλησης.» (Τιρμιδί)
Επιπλέον, ο Προφήτης του Ισλάμ έχει καταδικάσει κάθε αδικαιολόγητο δαρμό. Μερικές γυναίκες του παραπονέθηκαν ότι οι σύζυγοί τους, τις είχαν δείρει. Ακούγοντας αυτό ο Προφήτης είπε κατηγορηματικά:
«Εκείνοι που τα κάνουν αυτά (δέρνουν τις συζύγους τους) δεν οι καλύτεροι ανάμεσά σας» (Άμπου Νταούντ)
Πρέπει να ενθυμηθεί σ’ αυτό το σημείο ότι ο Προφήτης επίσης έχει πει:
«Ο καλύτερος ανάμεσά σας είναι αυτός που είναι καλύτερος με την οικογένειά του, κι εγώ είμαι ο καλύτερος ανάμεσά σας με την οικογένεια μου» (Τιρμιδί)
Ο Προφήτης συμβούλεψε μια Μουσουλμάνα γυναίκα, που ονομαζόταν Φάτεμα κόρη του Κάις, να μην παντρευτεί έναν άντρα, που ήταν γνωστός ότι έδερνε τις γυναίκες:
«Πήγα στον Προφήτη και είπα: ο Αμπουτζάχμ και ο Μουάουια μου έκαναν πρόταση γάμου. Ο Προφήτης (συμβουλεύοντας) είπε: Ο Μουάουια είναι πολύ φτωχός και ο Αμπουτζάχμ είναι συνηθισμένος να δέρνει τις γυναίκες» (Μούσλιμ)
Αξιοσημείωτο είναι ότι το Ταλμούδ επιδοκιμάζει τον δαρμό της συζύγου ως τιμωρία με σκοπό την πειθαρχία. 39
Ο σύζυγος δεν περιορίζεται από ακραίες περιπτώσεις όπως η ξεκάθαρη ακολασία.
Του επιτρέπεται να δέρνει τη σύζυγό του ακόμα κι αν αυτή αρνηθεί να κάνει τις δουλειές του σπιτιού. Επιπλέον, δεν είναι περιορισμένος μόνο να κάνει χρήση ελαφριάς τιμωρίας. Του επιτρέπεται να σπάσει το πείσμα της συζύγου του με μαστίγιο, ή με λιμοκτονία. 40
Για τη σύζυγο της οποίας η κακή συμπεριφορά του συζύγου της ίσως να ’ναι η αιτία της κατάρρευσης του γάμου, το Κοράνι προσφέρει την παρακάτω συμβουλή:
«Αν όμως η σύζυγος φείδετε το σύζυγο της για ανυπακοή ή αποστροφή δε σφάλλουν αμφότεροι αν συμφιλιωθούν, αφού η συμφιλίωση θεωρείται μέγιστο αγαθό. …»(Κοράνι 4:128)
Σ’ αυτήν την περίπτωση, υποδεικνύεται στη σύζυγο να επιδιώξει συμφιλίωση με το σύζυγό της (με ή χωρίς τη βοήθεια της οικογένειας). Είναι αξιοσημείωτο ότι το Κοράνι δε συνιστά στο σύζυγο να καταφεύγει ασύστολα στα δυο μέτρα : της αποχής απ’ τη συνουσία, και τον δαρμό. Ο λόγος αυτής της εγκράτειας είναι η προστασία της συζύγου, ίσως από μια βίαιη σωματική αντίδραση, του ήδη κακώς συμπεριφερόμενου συζύγου της. Τέτοια βίαιη σωματική αντίδραση βλάπτει τη σύζυγο και το γάμο αντί να ωφελήσει. Μερικοί Μουσουλμάνοι μελετητές έχουν προτείνει ότι τι δικαστήριο μπορεί να εφαρμόσει αυτά τα μέτρα ενάντια στο σύζυγο για λογαριασμό της συζύγου. Δηλαδή, το δικαστήριο αρχικά να επιπλήξει τον ανυπότακτο σύζυγο, έπειτα να του απαγορεύσει το κρεβάτι της συζύγου του, και τελικά να εκτελέσει έναν συμβολικό δαρμό. 41
Ανακεφαλαιώνοντας, το Ισλάμ προσφέρει στα Μουσουλμανικά έγγαμα ζεύγη πολλές βιώσιμες συμβουλές, για να σώσουν τους γάμους τους σε περιπτώσεις προβλημάτων και εντάσεων. Εάν ένας από τους συζύγους διακινδυνεύει την έγγαμη σχέση τους, συνιστάται από το Κοράνι στον άλλο σύζυγο να κάνει ό,τι είναι δυνατό και αποτελεσματικό για να σώσει αυτόν τον ιερό δεσμό. Εάν όλα τα μέτρα αποτύχουν, το Ισλάμ επιτρέπει στο ζευγάρι να χωρίσει ειρηνικά και φιλικά.» (Από το βιβλίο η γυναίκα στο Ισλάμ έναντι των γυναικών στην ΙουδαιοΧριστιανικη παράδοση, Μέρος 10)
Τι λέει ο Χριστιανισμός(Ορθοδοξία) για το θέμα των διαθρησκευτικών γάμων;
116. Η Ορθόδοξος Εκκλησία επιτρέπει τους μικτούς γάμους μεταξύ ορθοδόξων και καθολικών, αρμενίων, αιρετικών (σχισματικών), εβραίων και απίστων;
Όσον άφορα αυτή την ερώτηση, άκουσε Τι λέγουν οι Άγιοι Πατέρες:
“Δεν συγχωρείται στον ορθόδοξο άνδρα ή την γυναίκα να πάρει στον γάμο σύζυγο αιρετικό. Εάν κάποιος κάνη κάτι τέτοιο, ο γάμος να ακυρώνεται και να λύνεται, ως παράνομος, διότι δεν πρέπει να ενωθούν αυτά πού δεν ενώνονται ποτέ, ούτε να συμβιώσουν το πρόβατο με τον λύκο, ούτε οι αμαρτωλοί να συμμετάσχουν με τον Χριστό.
Αυτοί, πού θα καταπατήσουν αυτές τις αποφάσεις, να αφορίζονται.
Επί πλέον, εάν δύο σύζυγοι, πριν να γίνουν χριστιανοί, παντρεύτηκαν και ο ένας απ’ αυτούς κατόπιν έγινε χριστιανός, ενώ ο άλλος παρέμεινε στην απιστία και επιθυμεί να ζήση μακριά από την πιστή σύζυγο του ή το αντίστροφο η πιστή σύζυγος με τον άπιστο σύζυγο, όπως λέγει ο Απόστολος, να μη χωρίζονται, διότι ο άπιστος σύζυγος αγιάζεται από την πιστή γυναίκα του και το αντίθετο, η άπιστη σύζυγος αγιάζεται από τον πιστόν άνδρα της (Α’ Κορ.7,14).
Και πάλι: “Δεν πρέπει να τελείται γάμος με σύζυγο πού ανήκει σε οποιοδήποτε είδος αιρέσεως ή να δίνη τα παιδιά του η τις κόρες του στον αιρετικό σύζυγο. Αλλά μόνο εάν υποσχεθεί ότι θα γίνει χριστιανός” (Λαοδίκειας Καν. 31).
Ένας άλλος εκκλησιαστικός κανόνας λέγει: “Όποιος θα νυμφεύσει αγόρια ή κορίτσια με νέους άλλης πίστεως, να μετανοεί επί πέντε χρόνια και οι ιερείς που θα τελέσουν τον γάμο να μετανοούν επί τρία χρόνια, απέχοντες από τα Ιερατικά των καθήκοντα“. (http://www.pigizois.net/vivlia/erotapantiseis/sinomilia04.htm)
Διδάσκει η Καινή Διαθήκη να υποτάσσεται η Χριστιανή στον άνδρα της;
Φυσικά. Διαβάστε παρακάτω:
«Οι γυναίκες, υποτάσσεστε στους άνδρες σας, όπως αρμόζει εν Κυρίω.»(Κολοσσαεις 3:18)
«Παρόμοια, οι γυναίκες, υποτάσσεστε στους άνδρες σας, ώστε, και αν κάποιοι απειθούν στον λόγο, να κερδηθούν χωρίς τον λόγο, διαμέσου τής διαγωγής των γυναικών»( Α Πέτρου 3:1)
«Επειδή, έτσι και άλλοτε οι άγιες γυναίκες, αυτές που έλπιζαν στον Θεό, στόλιζαν τον εαυτό τους, καθώς υποτάσσονταν στους άνδρες τους. Όπως η Σάρρα υπάκουσε στον Αβραάμ, αποκαλώντας αυτόν κύριο» ( Α Πέτρου 5-6)
Με λίγα λόγια, όλα αυτά που μας κατηγορεί ο Χριστιανός επικριτής στην ουσία διδάσκονται από τον Χριστιανισμό(την Ορθοδοξία). Το άρθρο του αν θυμάστε προσπαθεί να τρομάξει την Χριστιανή με την επιμέλεια των παιδιών κτλ. Όταν στην ουσία αυτά διδάσκονται στην Ορθοδοξία. Λένε συγκεκριμένα όπως διαβάσαμε «Δεν πρέπει να τελείται γάμος με σύζυγο πού ανήκει σε οποιοδήποτε είδος αιρέσεως ή να δίνη τα παιδιά του η τις κόρες του στον αιρετικό σύζυγο. Αλλά μόνο εάν υποσχεθεί ότι θα γίνει χριστιανός” (Λαοδίκειας Καν. 31).»
Όταν στον Χριστιανισμό θεωρείται αμαρτία το να παντρευτεί ο Χριστιανός με μια Μουσουλμάνα, στο Ισλάμ επιτρέπεται και διδάσκει ότι πρέπει να τις φέρετε ο Μουσουλμάνος με καλοσύνη αγάπη και να δίνεται η ελευθερία στη Χριστιανή σύζυγο να εκτελεί τα θρησκευτικά της καθήκοντα. Και όλα αυτά με βάση τις πηγές που χρησιμοποίησε ο ίδιος ο Χριστιανός επικριτής.
Η Χριστιανική απελπιστική προπαγάνδα για άλλη μια φορά απέτυχε στην προσπάθεια της να πλασάρει φοβίες για το Ισλάμ.
Categories: ΑΠΑΝΤΩΝΤΑΣ ΣΤΙΣ ΚΡΙΤΙΚΕΣ, ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ