αναδημοσίευση
Άχμαντ Μ.Ελντίν
بـسـم الله والحـمـد لله والـصلاة والـسـلام عــلى رسـول الله، وبـعـد
Ο Ύψιστος λέει:
وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْرًا أَن يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ ۗ وَمَن يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا مُّبِينًا
«Δεν είναι σωστό σ’ ένα Πιστό κι ούτε σε μια Πιστή, όταν για μια υπόθεση που έχει ληφθεί η απόφαση από τον Αλλάχ κι από τον Απόστολο Του, να έχουν την ελεύθερη επιλογή για την απόφαση τους. Κι αν κανείς δεν υπακούει στον Αλλάχ και στον Απόστολο Του, τότε βρίσκεται σε φανερή πλάνη.» {Κοράνι 33: 36}
Η ερμηνεία και η επεξήγηση του Κορανίου είναι επιστήμη και αποτελεί κατηγορία των Κορανικών επιστημών [Ουλούμ αλ Κοράν]. Κατά συνέπεια κανένας δεν έχει δικαίωμα να επεξηγεί και να ερμηνεύει το Κοράνι με την προσωπική του άποψη και γνώμη.
Η προσωπική επεξήγηση και ερμηνεία του Κορανίου δυστυχώς υπάρχει σαν «αρρώστια» στην Ούμμα. Δεν συμβουλευόμαστε τους ειδικούς (Μουφασσιρούν) των πρώτων ορθοδόξων Μουσουλμάνων (Σάλαφ) και αυτούς που τους ακολούθησαν. Ένα θέμα το όποιο είναι αρκετά σοβαρό και δεν θα πρέπει να υποτιμούμε την σημαντικότητα του. Ο Προφήτης صلى الله عليه و سلم μας προειδοποίησε σχετικά με αυτό και παρακάτω θα δούμε μερικές ρήσεις επί του θέματος.
Διαβάζουμε από τις συλλογές των Άμπου Νταούντ και Τιρμιδί:
مَنْ قَالَ فِي كِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ بِرَأْيِهِ فَأَصَابَ فَقَدْ أَخْطَأَ
«Εάν κάποιος ερμηνεύει το βιβλίο του Αλλάχ υπό το φως της προσωπικής του γνώμης, τότε ακόμα και δίκιο να έχει, είναι λανθασμένος» [1]
Το χαντίθ έχει χαρακτηρίσει ως μη αυθεντικό από τους λόγιους των αχαντίθ. Παρολαυτα όμως το νόημα του είναι ορθό διότι μεταδίδεται από αλλά αυθεντικά αχαντίθ τα οποία θα δούμε παρακάτω. Ο Ιμάμης Τιρμιδί συγκεκριμένα κάνει αναφορά στην ορθότητα του νοήματος που περιέχεται στο χαντίθ και αναλύει στην συλλογή του την απαγόρευση να ερμηνεύει και να επεξηγεί το Κοράνι κάποιος δίχως γνώση και σύμφωνα με προσωπικές απόψεις.
Από αρκετούς λογίους το νόημα είναι σωστό διότι εάν δεν υπήρχαν όρια και νόμοι θα δινόταν η ευκαιρία στον κάθε έναν να ερμηνεύσει το Κοράνι με βάση την γνώμη του. Ακόμα και αν απορρίπτουμε ολοκληρωτικά το χαντίθ λόγου αδυναμίας, τότε έχουμε αρκετές άλλες αναφορές που απαγορεύουν να μιλά κάποιος για το Ισλάμ δίχως γνώση και με βάση την προσωπική του άποψη και κατανόηση.
Η γυναίκα του Προφήτη, η Άισα, ανέφερε ότι ο Απόστολος του Αλλάχ, صلى الله عليه و سلم, απήγγειλε το χωρίο:
هُوَ الَّذِي أَنزَلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ مِنْهُ آيَاتٌ مُّحْكَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ ۖ فَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاءَ الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاءَ تَأْوِيلِهِ ۗ وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ ۗ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ يَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ كُلٌّ مِّنْ عِندِ رَبِّنَا ۗ وَمَا يَذَّكَّرُ إِلَّا أُولُو الْأَلْبَابِ
«Είναι Εκείνος που έστειλε κάτω σε σένα το Βιβλίο, όπου άλλα εδάφια είναι ξεκάθαρα κι αποτελούν το θεμέλιο του Βιβλίου, και άλλα δεν είναι ολοκληρωτικά ξεκάθαρα. Είναι εκείνοι πού οι καρδιές τους είναι πλανεμένες (από την αλήθεια), αναζητούν το διχασμό και ψάχνουν για κρυμμένες έννοιες στα μη ξεκάθαρα εδάφια (πού συμφωνούν με τα κακά πάθη τους). Κι όμως κανείς δεν γνωρίζει τις κρυμμένες έννοιες τους, παρά μόνο ο Αλλάχ. Κι όσοι πάλι έχουν καλά θεμέλια στη γνώση, λένε: «Πιστεύομε σ’ Αυτό (σε ολόκληρο το Κοράνι – στα ξεκάθαρα και στα μη ξεκάθαρα εδάφια). Ό,τι περικλείεται στο Βιβλίο έρχεται απ’ τον Κύριο μας», και κανείς δεν θα δεχτεί νουθεσία παρά μόνο οι άνθρωποι πού έχουν κατανόηση» {Κοράνι 3:7}
Έπειτα ο Απόστολος του Αλλάχ صلى الله عليه و سلم είπε:
فَإِذَا رَأَيْتَ الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ، فَأُولَئِكَ الَّذِينَ سَمَّى اللَّهُ، فَاحْذَرُوهُمْ
«εάν δείτε αυτούς που ακολουθούν τα εδάφια (με εμμονή) που δεν είναι ολοκληρωτικά ξεκάθαρα (Μουτασάμπιχ), τότε σε αυτούς αναφέρεται ο Αλλάχ ως πλανεμένους γιαυτό να τους προσέχετε» [2]
Ο Αμπντάλλαχ Ιμπν Μασ’ούντ ανέφερε για κάποιον που ερμήνευσε ένα κορανικό εδάφιο με βάση την προσωπική του γνώμη:
«Αυτός που έχει γνώση να αναφερθεί για το θέμα που γνωρίζει και αυτός που δεν έχει γνώση να πει απλά – ο Αλλάχ γνωρίζει καλύτερα -. Αυτό αντικατοπτρίζει την κατανόηση που έχει ένα άτομο όταν δεν ξέρει»
Ο Άλι Ίμπν Άμπι Τάλιμπ είπε:
قَالَ لَوْ كَانَ الدِّينُ بِالرَّأْىِ لَكَانَ أَسْفَلُ الْخُفِّ أَوْلَى بِالْمَسْحِ مِنْ أَعْلاَهُ وَقَدْ رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَمْسَحُ عَلَى ظَاهِرِ خُفَّيْهِ
«εάν η θρησκεία βασιζόταν σε απόψεις και γνώμες τότε πιο σημαντικό θα ήταν να σκουπίζαμε το κάτω μέρος των υποδημάτων μας παρά το πάνω. Όμως είδα τον Απόστολο του Αλλάχ, ειρήνη και ευλογία σε αυτόν, να σκουπίζει το πάνω μέρος των υποδημάτων του. [3]
Ο Άμπου Μπάκρ είπε:
«Ποια γη θα με κουβαλήσει και ποιος ουρανός θα με καλύψει εάν μιλήσω για το βιβλίο του Αλλάχ δίχως γνώση;» [4]
Είναι παραπάνω από ξεκάθαρο, από το Κοράνι και τις αυθεντικές ρήσεις του Αποστόλου και των Σαχάμπα, ότι απαγορεύεται να μιλάμε δίχως γνώση. Πιο συγκεκριμένα απαγορεύεται να τοποθετούμαστε με βάση την προσωπική μας κατανόηση και άποψη για το Ισλάμ. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι είναι μια πρακτική που γέννησε και γεννάει αιρέσεις και κακοδοξίες.
Είθε ο Αλλάχ ο Ύψιστος να μας προστατέψει και να μας καθοδηγήσει
وصلى الله وسلم وبارك على نبينا محمد
[1] Άμπου Νταούντ, χαντίθ νο. 3652 και Τιρμιδί χαντίθ νο. 2952
[2] Μπουχάρι, χαντίθ νο. 4547 και Μούσλιμ χαντίθ νο. 4823
[3] Άμπου Νταούντ χαντίθ νο. 162 και 164
[4] από το Ταφσίρ του Τάμπαρι και επίσης από το «Μουκάντιμα φι ουσούλ ατ ταφσίρ», του Ίμπν Ταημία, σελ. 261»