الحمد لله رب العالمين، وصلى الله وسلم على نبينا محمد وعلى آله وأصحابه أجمعين، أما بعد
Η επεξήγηση (ταφσίρ) του Κορανίου όπως επισημαίνει ο Σέηχ Σάλιχ Άλ-Ασ Σέηχ, διακρίνεται σε δύο βασικούς τύπους. Ο πρώτος είναι ο αναλυτικός όπου ο λόγιος επεξηγεί τις λέξεις, τις φράσεις και το συντακτικό ενός συγκεκριμένου Κορανικού εδαφίου, αναδεικνύοντας το επιμέρους και το συνολικό του νόημα. Ο δεύτερος τρόπος που είναι και το επίκεντρο του παρόντος άρθρου, είναι το θεματικό ταφσίρ, ένας τύπος εξήγησης που αποδεικνύεται εξαιρετικά πολύτιμος για τον σπουδαστή της Ισλαμικής γνώσης.
Τι είναι το θεματικό ταφσίρ; Αυτή η μέθοδος αποτελεί την προσέγγιση κατά την οποία επιλέγεται ένα συγκεκριμένο θέμα (π.χ. το Τάουχιντ, η Σούννα κτλ) και κατόπιν συγκεντρώνονται όλα τα εδάφια του Κορανίου που σχετίζονται με αυτό το θέμα. Τα εδάφια κατατάσσονται, κατηγοριοποιούνται, επεξηγούνται συγκριτικά και οργανώνονται έτσι ώστε να διαμορφώσουν μια ολοκληρωμένη και ενιαία θεώρηση της θεματικής μέσα από το ίδιο το Κοράνι.
Ο Σέηχ εξηγεί πως αυτή η μέθοδος είναι θεμελιώδης όχι μόνο για τον εξειδικευμένο μουφάσσιρ (ερμηνευτή λόγιο που επεξηγεί), αλλά ιδιαιτέρως για τον σπουδαστή της Σαρία, της Ακίντα (δόγματος), της Ντάουα (ιεραποστολής), του Φικχ (νομολογίας) και της Σούννα (προφητικής παράδοσης). Και αυτό γιατί ο σπουδαστής δεν μεταδίδει το Ισλάμ μέσα από μια απλή λέξη ή ένα απομονωμένο εδάφιο, αλλά μέσα από ολόκληρα θεμέλια και έννοιες που υπάρχουν σε ολόκληρο το Κοράνι.
Ποια είναι η πρακτική αξία του θεματικού ταφσίρ; Το θεματικό ταφσίρ βοηθά τον σπουδαστή να συγκρατήσει τα σχετικά κορανικά εδάφια για κάθε βασικό θέμα και να εδραιώσει τη γνώση του. Όταν καλείται να εξηγήσει ένα θέμα, να διδάξει ή να απαντήσει σε ερώτηση ή ένσταση, μπορεί να παραθέσει πολλά εδάφια με κοινό θεματικό πυρήνα. Αυτό προσδίδει βαρύτητα, πληρότητα και ενισχύει την πειστικότητα του λόγου του.
Όπως χαρακτηριστικά λέει ο Σέηχ, η χρήση πολλών κορανικών εδαφίων για την υποστήριξη ενός ζητήματος δεν είναι από ανάγκη, αφού ένα εδάφιο αρκεί ως απόδειξη, αλλά αποσκοπεί στο να φανεί η πληρότητα και η πολυδιάστατη παρουσία του θέματος στο Κοράνι. Το να πεις «ο Αλλάχ είπε» και ξανά «ο Αλλάχ είπε» σε διαδοχικές αποδείξεις ενός θέματος, ενισχύει το επιχείρημα και το καθιστά ακλόνητο.
Ο Σέηχ σημειώνει ότι το θεματικό ταφσίρ δεν είναι μοντέρνο φαινόμενο. Οι μεγάλοι λόγιοι, όπως ο Ιμπν Τάιμιγια, ο Ιμπν αλ-Καϊγίμ και ο Σέηχ Μουχάμαντ ιμπν Άμπντουλ Ουαχάμπ رحمه الله, εφάρμοζαν στην πράξη αυτή τη μεθοδολογία. Όταν ανέλυαν ένα θέμα, κατέγραφαν τα κορανικά εδάφια το ένα μετά το άλλο, ώστε ο αναγνώστης να δει την έκταση και το βάθος του θέματος σε κάθε του εμφάνιση. Ήταν μέθοδος επιστημονική, επεξηγηματική και αποδεικτική μαζί.
Ορισμένα θέματα δεν αποκαλύπτουν το πλήρες νόημα τους παρά μόνο αν συλλέξουμε όλα τα σχετικά εδάφια. Η αποσπασματική κατανόηση ή η επεξήγηση ενός εδαφίου μπορεί να δημιουργήσει σύγχυση ή ελλιπή εικόνα. Το θεματικό ταφσίρ καλεί σε μια ολιστική προσέγγιση που σέβεται τη συνοχή του Κορανίου και αξιοποιεί την αλληλοεπιβεβαίωση των εδαφίων μεταξύ τους.
Είναι μια απαραίτητη μέθοδος για τον σπουδαστή της ισλαμικής γνώσης καθώς προσφέρει όχι μόνο εις βάθος κατανόηση μαζί με την επεξήγηση μέσω της Σούννα, αλλά και ισχυρή επιχειρηματολογία. Διδάσκει τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να εκτεθεί μια θεολογική ή νομολογική έννοια με σαφήνεια, επάρκεια και ακρίβεια, φωτίζοντας την πληρότητα του λόγου του Αλλάχ του Παντοδύναμου. Είναι η μέθοδος που δεν περιορίζεται στο «τι λέει» ένα εδάφιο, αλλά διευρύνει την ερώτηση στο «τι λέει το Κοράνι, στο σύνολό του, γι’ αυτό το θέμα».
Πηγή
Δείτε επίσης: Αιρετικές και «προοδευτικές» απόπειρες ερμηνείας του Κορανίου και η παραδοσιακή μεθοδολογία επεξήγησης (ταφσίρ)