Άχμαντ Μ.Ελντίν
بـسـم الله والحـمـد لله والـصلاة والـسـلام عــلى رسـول الله، وبـعـد
Λέει ο Αλλάμα Σέηχ Ίμπν Ουθαημήν, στην μικρή του έκθεση για τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα που έχουμε ως Μουσουλμάνοι, με τίτλο: «Υποχρεώσεις και δικαιώματα του Μουσουλμάνου σύμφωνα με τους κανονισμούς του Ισλάμ – حقوق دعت إليها الفطرة وقررتها الشريعة», αναφέρει τα εξής:
Ο κοντινός συγγενής ο οποίος σχετίζεται με τα δεσμά του αίματος, όπως ο αδελφός/αδελφή, ο θειοι από μεριά του πατέρα η της μητέρας, τα παιδιά τους (ξαδέλφια) και όποιοι είναι κοντινοί μας ως συγγενείς, τότε αυτά τα άτομα έχουν δικαιώματα από εμάς, ανάλογα με το πόσο κοντά είναι συγγενικά, και οφείλουμε να τα γνωρίζουμε. Διότι ο Ύψιστος λέει:
وَآتِ ذَا الْقُرْبَىٰ حَقَّهُ
«Κι απόδωσε στους συγγενείς τα δικαιώματα τους» {Ισρά. 17:26}
Και λέει επίσης:
وَاعْبُدُوا اللَّهَ وَلَا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا ۖ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَبِذِي الْقُرْبَىٰ
«Και να λατρεύετε τον Αλλάχ και να μην έχετε στην λατρεία Αυτού κανένα μέτοχο. Και να προσφέρετε καλοσύνη στους γονείς και στους συγγενείς» {Νισά, 4:36}
Συνεπώς, είμαστε υποχρεωμένοι να κρατάμε τους δεσμούς συγγένειας με τιμιότητα, καλοσύνη και γενναιόδωρα. Να ωφελούμε τους συγγενείς μας με οποιοδήποτε τρόπο που θα τους κάνει καλό, από μια καλή συμβουλή μέχρι και οικονομική ενίσχυση στις δυσκολίες τους. Πάντα σύμφωνα με τις δυνατότητες κάποιου. Και αυτό στέκεται ως υποχρέωση για εμάς από τον Ισλαμικό Νόμο (Σαρία), καθώς επίσης είναι έμφυτο στην ανθρώπινη μας φύση.
Τα δικαιώματα των συγγενών καταγράφονται σε πολλά Ισλαμικά κείμενα και πηγές. Διαβάζουμε από τις συλλογές των Μπουχάρι και Μούσλιμ να αφηγείται ο Άμπου Χουράιρα ότι ο Προφήτης Μουχάμαντ صلى الله عليه وسلم είπε:
Ο Αλλάχ έπλασε την δημιουργία ολόκληρη και όταν τελείωσε είπε στην μήτρα (που υποδηλώνει τους δεσμούς συγγένειας)
أَمَا تَرْضَيْنَ أَنْ أَصِلَ مَنْ وَصَلَكِ وَأَقْطَعَ مَنْ قَطَعَكِ
Δεν είσαι ικανοποιημένη με το γεγονός ότι όποιος κρατά τους δεσμούς συγγένειας τότε κρατώ και Εγώ σχέσεις μαζί του, και όποιος κόβει σχέσεις μαζί σου, τότε κόβω σχέσεις και Εγώ μαζί Του». {Μούσλιμ 2554}
Έπειτα ο Προφήτης παρέπεμψε να διαβαστεί το εδάφιο του Αλλάχ που λέει:
فَهَلْ عَسَيْتُمْ إِن تَوَلَّيْتُمْ أَن تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ وَتُقَطِّعُوا أَرْحَامَكُمْ
أُولَٰئِكَ الَّذِينَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فَأَصَمَّهُمْ وَأَعْمَىٰ أَبْصَارَهُمْ
«Αν όμως γυρίσετε τις πλάτες σας, μήπως θα κάνετε καταστροφές στη γη και θα παραβιάζετε τους δεσμούς της συγγένειας;” Τέτοιοι είναι (οι άνθρωποι) εκείνοι που ο Αλλάχ έχει καταραστεί, γιατί τους έκανε κουφούς και τύφλωσε την όραση τους.» {Κοράνι 47:22-23}
Και ο Προφήτης λέει σε αυθεντική ρήση:
مَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ فَلْيَصِلْ رَحِمَهُ
«Όποιος πιστεύει στον Αλλάχ και στην Ημέρα της Κρίσης, τότε να τηρεί τους δεσμούς της μήτρας» {Μπουχάρι 6138}
Λέγονται και δεσμοί της μήτρας διότι από την μήτρα καθορίζονται οι συγγενικοί δεσμοί
Ο Αλλάμα στην συνέχεια αναφέρεται στο πρόβλημα που έχουν πολλοί ως προς το κομμάτι αυτής της υποχρέωσης. Πολλοί δεν τιμούν τους δεσμούς συγγένειας. Δεν ενδιαφέρονται καν για τους συγγενείς τους. Σαν να μην υπάρχουν. Δεν δείχνουν καλοσύνη, ούτε ευγένεια, μήνες περνάνε και δεν μπαίνουν καν στον κόπο να τους τηλεφωνήσουν. Ούτε λόγος βεβαίως να τους βοηθήσουν στις δυσκολίες τους.
Αντι γιαυτό, θα δεις ορισμένους να τους κάνουν κακό λεκτικά η ακόμα και σωματικά. Δίνουν σημασία στους φίλους και ξεχνούν τους συγγενείς. Κρατάνε σχέσεις με τους μακρινούς αγνώστους και διαλύουν τις σχέσεις με τους κοντινούς (συγγενείς).
Επίσης, πολλοί κρατούν τους δεσμούς συγγένειας μόνο με αυτούς που κρατάνε τους δεσμούς μαζί τους. Και χαλάνε τις σχέσεις τους εφόσον οι άλλοι τις χαλάνε. Και αυτό είναι λάθος, στην ουσία δεν θεωρούνται δεσμοί συγγένειας. Δεν μπορείς να μιλάς και να δείχνεις ευγένεια μόνο σε αυτόν που σου δείχνει την ανάλογη συμπεριφορά. Οφείλεις να κρατάς δεσμούς συγγένειας και με αυτούς που τις κόβουν. Διότι το κάνεις για χάρη του Αλλάχ, δεν ανταποδίδεις χάρες και φιλοφρονήσεις εδώ. Και από την στιγμή που γίνεται για χάρη του Αλλάχ τότε δεν σε νοιάζει η συμπεριφορά τους προς εσένα.
Ο Προφήτης Μουχάμαντ صلى الله عليه وسلم είπε σχετικά με αυτό:
لَيْسَ الْوَاصِلُ بِالْمُكَافِئِ، وَلَكِنِ الْوَاصِلُ الَّذِي إِذَا قَطَعَتْ رَحِمُهُ وَصَلَهَا
«Αυτός που κρατά δεσμούς συγγένειας δεν είναι αυτός που περιμένει αντάλλαγμα η επιστροφή καλοσύνης. Αυτός που κρατά δεσμούς συγγένειας είναι αυτός που όταν του κόβουν τις σχέσεις, αυτός τις τηρεί.» {Μπουχάρι 5991}
Ένας άνδρας ρώτησε τον Προφήτη:
يَا رَسُول الله ! إنّ لِي قَرابةً أصِلُهُمْ وَيَقْطَعُوني ، وَأُحْسِنُ إلَيْهِمْ وَيُسِيئُونَ إلَيَّ ، وَأحْلَمُ عَنْهُمْ وَيَجْهَلُونَ عَلَيَّ ، فَقَالَ : « لَئِنْ كُنْتَ كَمَا قُلْتَ ، فَكأنَّمَا تُسِفُّهُمْ الْمَلَّ ، وَلا يَزَالُ مَعَكَ مِنَ اللهِ ظَهِيرٌ عَلَيْهِمْ مَا دُمْتَ عَلَى ذلِكَ
«Απόστολε του Αλλάχ, έχω συγγενείς που κρατώ τους δεσμούς συγγένειας, όμως αυτοί τις κόβουν μαζί μου, είμαι καλοσυνάτος μαζί τους, αλλά αυτοί εχθρικοί, είμαι ανεκτικός μαζί τους, ενώ αυτοί δεν μου δίνουν σημασία. Ο Προφήτης είπε: Εάν είναι όπως τα λες, τότε είναι σαν να τους ταΐζεις καυτές στάχτες, και η βοήθεια του Αλλάχ θα είναι μαζί σου, με την προϋπόθεση να κρατήσεις αυτόν τον χαρακτήρα» {Μούσλιμ, Ριάντ ους Σαλιχήν 648}
«Να τους ταΐζεις καυτές στάχτες»: Δηλαδή, η βαρύτητα των αμαρτιών τους θα είναι όμοια σε πόνο, σαν να τρως καυτά κάρβουνα, ο Αλλάχ να μας φυλάει.
Γιαυτό λοιπόν, κανείς δεν πρέπει να εγκαταλείπει τις προσπάθειες στο να διατηρεί τους δεσμούς συγγένειας. Μόνο και μόνο για το όφελος από τον Αλλάχ που υπάρχει, αξίζει. Διοτι αυτός που κρατά τους δεσμούς συγγενείας, ο Αλλάχ θα τον ευλογήσει, θα τον στηρίξει, θα τον συντηρήσει, θα τον ελεήσει σε αυτόν τον κόσμο και τον επόμενο, θα τον διευκολύνει στα θέματα του. Και πέρα από την ευλογία του ατόμου, υπάρχει ευλογία του συνόλου και της κοινωνίας. Οι δεσμοί συγγένειας φέρνουν αγάπη μεταξύ των μελών της οικογένειας, έλεος μεταξύ των ανθρώπων, συνεργασίες, αρμονική συνύπαρξη. Όταν όμως κόβονται αυτά, όλοι καταλαβαίνουμε τις επιπτώσεις όχι μόνο στο συγγενικό περιβάλλον αλλά και στο κοινωνικό. Ο Προφήτης είπε:
مَا مِنْ ذَنْبٍ أَجْدَرُ أَنْ يُعَجِّلَ اللَّهُ تَعَالَى لِصَاحِبِهِ الْعُقُوبَةَ فِي الدُّنْيَا – مَعَ مَا يَدَّخِرُ لَهُ فِي الآخِرَةِ – مِثْلُ الْبَغْىِ وَقَطِيعَةِ الرَّحِمِ
«Καμιά παρανομία (αμαρτία) δεν είναι ταχύτερη στην ενεργοποίηση της τιμωρίας από τον Αλλάχ, πέρα που έχει αποθηκευτεί τιμωρία και στη μεταθάνατον ζωή, παρά μόνο η αδικία στον συνάνθρωπο και η διακοπή των δεσμών συγγένειας» {Άμπου Νταούντ, 4902}
Στην συλλογή του Ιμπν Χιμπάν, για το ίδιο χαντίθ, διαβάζουμε την συμπληρωματική διατύπωση της ρήσης που λέει:
«…και η καλή πράξη αυτή που ταχύτερα ανταποδίδεται στον κάτοχο της είναι όταν εκπληρώνεις τους δεσμούς συγγένειας και μάλιστα σε τέτοια βαθμό, έτσι ώστε μπορεί να υπάρχει μια οικογένεια γεμάτο κακία και παρανομία αλλά ο πλούτος της και τα μέλη της να αυξάνονται (ως ανταπόδοση καλού) μόνο και μόνο γιατί τηρούν τους δεσμούς συγγένειας.» {Ιμπν Χιμπάν, 440}
Και τι συμβαίνει με αυτούς που δέχονται εναντίωση από τους γονείς και από τους συγγενείς επειδή ασπάστηκαν το Ισλάμ; Όπως είπαμε και στην περίπτωση των γονιών, ο πιστός κρατά τους δεσμούς συγγένειας, την ευγένεια, την καλοσύνη και έχει επιπλέον την υποχρέωση να δείξει το καλό παράδειγμα του Ισλάμ μέσα από τον χαρακτήρα του.
Πολλοί κατηγορούν τους συγγενείς χωρίς καν να τους δώσουν μια ευκαιρία να τους γνωρίσουν οι συγγενείς τους ως νέοι Μουσουλμάνοι. Εάν όμως η κριτική και η επιθετικότητα από τους συγγενείς είναι σε τέτοιο βαθμό που απειλείται η ηρεμία του πιστού, όσον αφορά τα θρησκευτικά του καθήκοντα, η τον εξαναγκάζουν να συμβιβάζεται, τότε εδώ, και μόνο γιαυτήν την περίπτωση, η για άλλες παρόμοιες, ο πιστός μπορεί να κόψει τις επαφές, χωρίς όμως απαραίτητα αυτό να σημαίνει οτι κόβει τους δεσμούς συγγένειας ολοκληρωτικά. Δηλαδή, μπορεί ενίοτε να τηλεφωνεί η να έχει επαφή με τους δικούς του. Η ολοκληρωτική ακύρωση των δεσμών συγγένειας ισχύει μόνο για την περίπτωση που κάποιος φοβάται για την σωματική ακεραιότητα του.
وصلى الله وسلم وبارك على نبينا محمد
Categories: Μουσουλμάνοι